De politionele acties staan voor twee pogingen van het Nederlandse leger om de onafhankelijkheid van Indonesië te voorkomen. Dit vond plaats vlak na de Tweede Wereldoorlog en wordt door velen gezien als een zwarte bladzijde uit de Nederlandse geschiedenis.
Politioneel was in dit verhaal een eufemisme voor militair, want met harde hand werd de onafhankelijkheid van de voormalige kolonie Nederlands-Indië de kop ingedrukt. In 1947 werden zo'n 150.000 gewapende mannen naar de Indonesische eilanden gestuurd. In Nederland heerste de opvatting: 'Indië verloren, rampspoed geboren.' Hiermee doelde men vooral op het wegvallen van een grote bron van inkomsten die vanuit de kolonie naar Nederland kwam. Te denken valt aan specerijen en andere exotische waar. De eerste politionele actie richtte zich dan ook vooral op de herovering van belangrijke industrie- en plantagegebieden. De export zou hierna weer op gang moeten komen en daaropvolgend het geld de staatskas in. Bij de tweede politionele actie werden ook de bestuurlijke doelen in voormalig Nederlands-Indië veroverd en werden de kopstukken van de onafhankelijkheidsbeweging gevangen genomen. Er zijn naar schatting vele duizenden slachtoffers gevallen aan de kant van de Indonesiërs.
