Woordenboek van Neologismen

Marc de Coster (1999)

Gepubliceerd op 20-06-2017

U-bocht

betekenis & definitie

U-bocht - (Eng. U-turn), het plotseling omhelzen van een diametraal tegengestelde houding of opinie, bijvoorbeeld door een minister of een regering; een politieke ommezwaai. Op de weg is een U-bocht een bocht van 180 graden. In Groot-Brittannië werd het woord in de politieke betekenis plotseling modieus in de jaren tachtig, toen Margaret Thatchers favoriete toesprakenschrijver de slogan leverde die de onverzettelijkheid van de ijzeren dame op perfecte wijze uitdrukte: The Lady’s not for turning. Het betrof een woordspeling op de titel van een toneelstuk uit de late jaren veertig van Christopher Fry, The Lady’s not for burning. De media hadden in die periode gesuggereerd dat mevrouw Thatcher haar economisch beleid, het Thatcherisme, beter kon matigen. Hierop repliceerde zij met de woorden: ‘To those waiting with baited breath for that favourite media catchphrase, the U-turn, I have only one thing to say: “You turn if you want to. The Lady is not for turning.”’ Een U-turn of U-bocht wordt beschouwd als een pejoratieve term, implicerend dat een verandering van mening of houding altijd een kenmerk is van zwakte en besluiteloosheid.

Begin dit jaar schortte Ngoeza als nieuwbakken premier en na een zoveelste U-bocht de Nationale Konferentie op. De Morgen, 20-02-92

verkorting van U-bochtconstructie.

Ondertussen hebben uitgelezen pragmatici het heft in eigen handen genomen. In oktober 1959 is de Vrije Radio Omroep Nederland (VRON) opgericht, die in april 1960 onder de beter klinkende naam Veronica van een lichtschip buiten de territoriale wateren radio-uitzendingen gaat verzorgen, met als oogmerk zo veel mogelijk reclameboodschappen te verwerven. Zo heeft Nederland een commerciële omroep op een manier die iedereen wilde voorkomen. Maar Den Haag staat machteloos: er is geen wet die uitzendingen langs deze vroege U-bocht verbiedt. Elsevier, 18-5-91

RTL 4 is er sinds de vondst van de U-bocht in oktober 1989 in geslaagd een redelijk stabiel marktaandeel te veroveren van 27 procent. de Volkskrant, 17-4-92