Nederlandse spreekwoorden

F.A. Stoett (1923-1925)

Gepubliceerd op 10-03-2020

Een geslagen vijand

betekenis & definitie

D.w.z. een doodvijand, een groote vijand.

Het adjectief geslagen heeft hier de beteekenis van groot, volslagen', en is eerst gezegd van den tijd, bijv. een geslagen uur, d.i. een vol uur. Daarna kreeg het eene algemeene bet. van vol, ruim, groot en kon men spreken van geslage spotters en geslage smulsters, dat voorkomt in De Biegtder Getrouwde (anno 1679) bl. 29 en 158. Onze uitdr. een geslagen vijand is het eerst uit de 18de eeuw opgeteekend; zie Sewel, 256; Halma, 175 en Ndl. Wdb. IV, 1759, alwaar evenwel eene andere verklaring wordt gegeven (geslagen = verslagen, en daarna verbitterd; vgl. ‘Op iemand gebeten zijn’), evenals in het Mnl. Wdb. II, 303, waar vergeleken wordt dootslagen viant, een vijand om dood te slaan, op leven en dood, welk dootslagen wellicht eig. dootslage moest luiden, d.i. doodslaande, maar door verwarring met geslagen dien vorm heeft aangenomen.