VIANEN (Gijsberta van), van Rijzenburg, abdis der cistercienserabdij Leeuwenhorst, overleed 1497. Zij was de dochter van GijsbertenJohanna van Ysselstein. In Leeuwenhorst bekleedde zij den post van infirmaria, toen zij tot abdis verkozen werd. 2 Aug. 1493 bevestigde de abt van Kamp de keuze en stelde de nieuwe abdis in het bezit der abdij. Gedurende haar bestuur beleefde zij vele moeilijkheden. Volgens Römer kwamen de bewoonsters der abdij in 1494 in verzet en lieten zich niet gezeggen, dan nadat zij van de commissarissen van het algemeen kapittel, den abt van Boneffe bij Namen, Petrus de Quaye, en den prior der cistercienserpriorij te Yselstein, hadden afgedwongen om jaarlijks uit reizen te mogen gaan ‘na te vragen mijnre Vrouwen consent.’ Het belangrijk relaas van dezen kloosterstrijd door den deken van Oudmunster, Herman van Lockhorst, zou nog bestaan. Volgens de Kroniek van Kampwerd 1493 Jul. 27 het klooster Leeuwenhorst door den abt van Oude Kamp, Henricus van Kalkar, hervormd en besloten; ‘duplo major pars’ der nonnen namen het slot aan, acht gingen uit de abdij ‘pro deliberatione’. Nonnen uit de abdij Fürstenberg O. Cist. bij Xanten kwamen naar Leeuwenhorst om de hervorming te helpen doorzetten. De visitatiebrieven van den abt van Oude Kamp van 1488 en 1494, bewaard in het archief te Warmond, zullen meer licht kunnen geven in deze zaak. 20 Mei 1494 stuurden de nonnen eene bede aan den abt van Kamp om verzachting in de klausuur.
Gijsberta van Vianen was de moei der latere abdis Gijsberta van Waardenburg, die in het klooster door haar was opgevoed. Jongelinus, Notitia abbatiarum O. Cist. II, 7 sprekend van de reformatie van Leeuwenhorst in 1493 zegt tevens, dat ook daar leefde: ‘Margareta Tuelen hierophylax integrae vitae puella.’ Een Marg. de Tuul, monialis in Leeuwenhorst, komt voor in het necroloog van Mariendaal O. Cist. 18 Aug. Ook Batav. illustr. 1313 noemt in de lijst der nonnen van Leeuwenhorst Margareta van Tuyl uit Gelderland. Of Margareta juist onder het bestuur van Gijsberta van Vianen leefde, blijkt niet uit Jongelinus, die in zijn werk niet over Leeuwenhorst handelt.
Zie: Rhynl. oudheden 632; Archiefaartsb. UtrechtXVII, 190-193; Römer, Overzigt van kloosters en abdijen, 297, 300; Bat ill. 1144; Matthaeus, Fund. et fata 455; Annalen des Vereins f.d. Niederrhein XX (1869) 349; M. Dicks, Die Abtei Camp am Niederrhein (Kempen 1913) 407.
Fruytier
