Natuurdiëtisten Nederland

Marijke de Waal Malefijt (2020)

Gepubliceerd op 11-12-2019

Zelf-brouwsyndroom

betekenis & definitie

Het Zelf-brouwsyndroom is een toestand waarbij ethanol wordt geproduceerd ten gevolge van fermentatie van binnenuit door schimmels of bacteriën in het gastro-internale systeem.

Het was een zeldzaam voorkomende aandoening en waarschijnlijk ondergediagnosticeerd, maar komt nu vaker voor door een darmmicrobioomverslechtering.

De term zelf-brouwsyndroom wordt vaak gebruikt om patiënten te beschrijven die kenmerken vertonen van alcoholvergiftiging terwijl ze ontkennen alcohol te hebben gebruikt. Wel geven ze vaak aan dat ze een suiker- of koolhydraatrijke maaltijd hebben gebruikt.

De eerste gevallen werden tussen 1950 en 1970 in Japan gedocumenteerd. Ook diverse andere landen zoals de Verenigde Staten, Canada, Egypte en Engeland hebben soortgelijke gevallen beschreven.

Een man die in de Amerikaanse staat North Carolina werd aangehouden voor rijden onder invloed, bleek maar liefst 0,2 procent alcohol in het bloed te hebben: zo’n 2,5 keer meer dan de toegelaten hoeveelheid De man ontkende dat hij gedronken had, maar niemand wilde hem geloven. Onderzoekers aan het Richmond University Medical Center in New York ontdekten uiteindelijk dat hij de waarheid sprak.

Ze ontdekten twee gistsoorten in zijn stoelgang, waaronder saccharomyces cerevisiae, een gist dat vaak gebruikt wordt bij het brouwen van bier, het maken van wijn en bij bakken. Bacteriën in zijn spijsverteringsstelsel bleken koolhydraten uit de voeding van de man om te zetten in alcohol. De man bleek te kampen met het zelfbrouwsyndroom. De aandoening werd veroorzaakt door een door hem genomen antibioticakuur.

De antibiotica wijzigde zijn darmflora, waardoor er schimmels in zijn spijsverteringsstelsel begonnen te groeien. Daardoor begon zijn persoonlijkheid te veranderen, maakte hij depressieve periodes door, had hij cognitieve problemen en geheugenverlies en vertoonde hij agressief gedrag dat niet bij hem paste. Hij kon, voornamelijk na de maaltijd, niet functioneren. De wetenschappers behandelden de man met schimmeldodende middelen en probiotica om zijn darmflora weer te normaliseren.

Het zelf-brouwsyndroom komt niet alleen voor bij volwassen mannen en vrouwen, maar wordt ook bij kinderen gerapporteerd. Zo was er zelfs een 3-jarig meisje dat herhaaldelijk kenmerken van alcoholvergiftiging vertoonde. Een bloedtest gaf een ethanolconcentratie aan van 15 mmol/l en kweken van maagsappen en ontlasting toonden de aanwezigheid aan van Candida kefyr. Een verband werd gevonden tussen het innemen van een koolhydraatrijk vruchtensap en het zich voordoen van de symptomen.

Het gistingsproces in de darm vormt een vast onderdeel van het verteringsproces en ontstaat door de afbraak van voedsel door normale bacteriën in de dikke darm. Bij mensen met het syndroom gebeurt het gistingsproces echter in de kleine ingewanden, verderop in het verteringskanaal. Verteringsgisten worden verantwoordelijk gehouden voor de productie van alcohol uit de ingenomen suiker. Het maakt overigens niet uit wat voor soort suiker er wordt ingenomen.

Normaal gesproken kan de lever de kleine hoeveelheden alcohol, die het bijproduct zijn van gistvertering, ontgiften. Maar bij mensen met een abnormale darmvertering wordt teveel alcohol geproduceerd waardoor ze vergiftigd raken.
Alles dat een onbalans veroorzaakt tussen schadelijke en goede bacteriën kan in potentie de gisting in de darmen doen toenemen. Een verstoring van het darmmicrobioom is de onderliggende conditie die verteringsmicroben in staat stelt te over-koloniseren. Dit soort verstoringen worden veroorzaakt door een geraffineerd en koolhydraatrijk dieet en een overmatig gebruik van antibiotica. Stress en het overslaan van maaltijden zouden een hoog ethanolpeil verder kunnen doen toenemen.

Het is bekend dat het darmmicrobioom een belangrijke rol speelt bij ziekte en gezondheid. Als het darmmicrobioom verstoord wordt, bijvoorbeeld door een ongezond dieet, immuundysfunctie of ziekteproces, kan dit leiden tot een non-alcoholische leververvetting en cardiovasculaire ziektes.

Het menselijk darmmicrobioom wordt inmiddels al jaren intensief bestudeert, maar de wetenschap begint pas net de fungale microbiotica, bekend als het mycobioom, te begrijpen. Van de duizenden verschillenden microben in een individuele darm wordt minder dan 0,1% als zeldzaam beschouwd, en fungi behoren tot deze zeldzame biosfeer.

Het Zelf-brouwsyndroom komt vaker voor bij patiënten met co-morbiditeit zoals diabetes, obesitas, de ziekte van Crohn, leverdysfunctie, chronische intestinale verstopping en SIBO en SIFO ( small intestinal bacterial overgrowth, small intestinal fungal overgrowth).

Patiënten met het syndroom komen over als iemand die onder invloed is van alcohol. Ze hoeven niet altijd tekenen van vergiftiging te vertonen, maar rapporteren wel vaak neurologische symptomen, verlies van coördinatie en stemmingswisselingen. De onvoorspelbaarheid van het optreden van vergiftigingsperiodes kan leiden tot verwonding door vallen, het kan druk leggen op sociale relaties omdat men denkt dat iemand alcoholist is en juridische moeilijkheden veroorzaken ten gevolge van ‘dronken rijden’.

Er kunnen zich ook fysieke problemen gaan ontwikkelen. De kleine ingewanden kunnen meer doorlaatbaar worden, waardoor tekorten aan B-vitaminen, zink en magnesium kunnen ontstaan.

Patiënten kunnen behandeld worden met de juiste multistammen probiotica en dieetaanpassingen n.a.v. een darmmicrobioom ontlastingsuitslag. Een natuurdiëtist kan daarbij helpen. Maar zelfs nadat de symptomen zijn verdwenen, kan door de langdurige eerdere blootstelling aan alcohol, de sterke behoefte aan alcohol zich nog manifesteren.