Winderigheid of gasvorming komt o.a. door het inslikken van lucht in het maagdarmkanaal.
Elke keer als je slikt gaat er ook een hoeveelheid lucht mee naar binnen. De hoeveelheid ingeslikte lucht kan oplopen bij stress, door roken of door een slecht (kunst)gebit. Ook bij snel praten, snel drinken en snel eten zonder goed te kauwen, slik je ongemerkt extra lucht mee naar binnen. Dit is tevens het geval bij mensen die hyperventileren en bij longemfyseem.
Gasvorming is op zichzelf niet schadelijk. Ieder mens laat winden en dat is dus heel normaal. Het is nodig om darmgas kwijt te raken. Dagelijks laat een mens gemiddeld zo’n tien winden. Dat komt omdat er bij ieder mens een hoeveelheid gas in het maagdarmkanaal aanwezig is. Studies wijzen uit dat een mens gemiddeld 0.6-1.8L gas per dag produceert.
Ook de darmflora veroorzaakt gassen. Darmflora is een verzamelnaam voor alle bacteriën die zich in de darm bevinden. Onverteerde voedselresten die in de dikke darm terechtkomen, worden door de darmflora bewerkt. Bij dit proces komen ook veel gassen vrij.
Het gas in de darm bestaat uit stikstof, zuurstof, koolzuurgas, waterstof en methaan. Dit zijn allemaal reukloze gassen. Het stinken van winden heeft te maken met de hoeveelheid ‘stinkende gassen’. Dit zijn vaak zwavelverbindingen die vrijkomen bij de afbraak van bepaalde eiwitten. De samenstelling en de geur van darmgas heeft onder andere te maken met wat je eet, hoe dat verteerd wordt en de reactie daarop van de darmflora. Overtollig gas kan zorgen voor een opgezette buik en extreme winderigheid.
Andere oorzaken van overtollige gasvorming kunnen zijn:
1. Het eten en drinken van producten die veel lucht bevatten (bijv. frisdrank, bier, brood en slagroom).
2. Veel kauwgum eten (omdat je dan ook veel lucht hapt).
3. Het eten van gasvormende voedingsmiddelen zoals peulvruchten, uien, koolsoorten, fruit en lightproducten.
4. Fructose in fruit en vruchtensappen (fructose-intolerantie) en sorbitol (een zoetstof).
5. Het gebruik van medicijnen met een laxerende werking.
6. Slechte vertering door maagzuurtekort, minder goed functionerende pancreasenzymen of te weinig galstroom.
7. Gluten-intolerantie.
8. Darmziekten zoals de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa.
9. Chronische verstopping door een ongezonde voeding.
Bij verstopping is vezelrijke voeding (diverse soorten vezels) belangrijk, maar door het gebruik van extra vezels kan de gasvorming ook tijdelijk weer toenemen. Belangrijk is dan ook om het aantal vezels geleidelijk uit te breiden. Drink daarbij minimaal 2 liter per dag (bij voorkeur water). Vezels die niet goed verteerd kunnen worden gaan fermenteren, geven methaangassen en onaangename buikpijn.
Winderigheid is vaak niet de enige klacht. Meestal is er ook sprake van rommelingen in de buik, een opgeblazen gevoel en krampen. Om overtollig darmgas kwijt te raken wordt soms wel 30 à 40 keer per dag een wind gelaten. Men probeert het gas ook wel kwijt te raken door boeren. De klachten worden erger als de winden en boeren worden ingehouden. Als de winderigheid klachten geeft, kan onderzoek naar de oorzaak ervan soms meer duidelijkheid geven.
Het geluid dat een wind maakt zegt ook iets over iemand’s fysieke gesteldheid. Een zachte stinkwind wijst op een vetverteringsprobleem. Knalwinden komen voor bij een slechte koolhydraatvertering. Hierbij worden aldehyden gevormd. Dit zijn alcoholische verbindingen die belastend zijn voor de lever. Er ontstaat bij een slechte koolhydraatvertering als het ware een alcoholfabriek in de darmen. Het gevolg is dat iemand zonder een druppel alcohol te drinken toch klachten kan krijgen alsof hij alcohol heeft gebruikt. Denk aan concentratieproblemen, coördinatiestoornissen en een katerig gevoel. Als iemand al jarenlang veel winden laat en last heeft van vage klachten, is er vaak sprake van vergiftigingsverschijnselen. Dat komt omdat de lever de ontstane giftige stoffen niet meer kan verwerken.
Ieder mens heeft zijn eigen ontlastingspatroon. Sommige mensen gaan drie keer per dag naar het toilet en anderen maar drie keer per week. Dit is allemaal normaal. We spreken van verstopping wanneer iemand minder dan drie keer per week ontlasting heeft.
Verstopping wordt in veel gevallen veroorzaakt door een ongezond en vezelarm voedingspatroon en te weinig water drinken. Ook weinig beweging, onregelmatig leven, stress en psychische factoren kunnen een rol spelen. Verstopping kan ook voorkomen bij het gebruik van sommige medicijnen of als gevolg van een ziekte. Ook een voedselintolerantie of voedselallergie kan verstopping veroorzaken. In een aantal gevallen is de oorzaak van verstopping onbekend.
Een handig hulpmiddel om te zien hoe “gezonde poep” eruit hoort te zien is de Bristol Stool Chart. Hierin zijn 7 types ontlasting te onderscheiden. De kleur, de geur en de samenstelling zijn daarbij van groot belang. Het zijn allemaal signalen die iets kunnen vertellen over aanwezige problemen in het lichaam. De basis voor ‘gezonde poep’ zijn een goede voeding en beweging.
In de Bristol Stool Chart is te zien dat ontlastingstype 1 en 2 wijzen op constipatie, ontlastingstype 3 en 4 de ideale uitscheidingstypes zijn (vooral de laatste), omdat ze het makkelijkst zijn om uit te scheiden en dat type 5 t/m 7 naar diarree neigen.
Klik voor de link naar de kaart op APA hieronder
