Natuurdiëtisten Nederland

Marijke de Waal Malefijt (2020)

Gepubliceerd op 05-10-2019

Verzuring

betekenis & definitie

Verzuring ontstaat wanneer zure afvalstoffen zich ophopen in ons lichaam.

Na de vertering van voedsel en de stofwisseling in het lichaam blijft er een zure of een basische rest over (basisch is het tegenovergestelde van zuur en wordt ook wel alkalisch genoemd). Van nature heeft het lichaam een licht basenoverschot en probeert het dat evenwicht constant te houden.

Neemt de zuurvorming in het lichaam sterk toe, dan kan het zuurcompenserende mechanisme van het lichaam het niet meer aan.
Wanneer het organisme te weinig zuren kan afvoeren via de nieren, de longen en de huid, stoot het bloed het teveel aan zuren af naar weefsels zoals spieren, pezen, onderhuids bindweefsel en de gewrichten. Bij verreweg de meeste chronische welvaartsziekten is sprake van weefselverzuring. Dat kan aanleiding geven tot klachten zoals vermoeidheid, huidproblemen, hoofdpijn en reumatische klachten. Verbetering van dergelijke aandoeningen wordt mede bereikt door het evenwicht in de zuur-base-huishouding weer te herstellen en een goed zuur-base even wicht te hebben. De ideale verhouding is 80% basen, 20 % zuren.

De pH is een maat voor de zuurgraad van een waterige oplossing. De meeste vloeistoffen in het lichaam horen basisch te zijn, met een pH-waarde hoger dan 7. Voor een goede pH-regulatie is het nodig dat u dagelijks voldoende kalium en andere alkaliserende mineralen binnen krijgt. Door verarming van de landbouwgronden en gewijzigde landbouwmethoden bevat de huidige voeding minder alkaliserende mineralen dan in het algemeen wordt verondersteld.

Als in de voeding onvoldoende mineralen aanwezig zijn, moet de mineralenvoorraad in de botten, huid en inwendige organen worden aangesproken. Hierdoor ontstaan op den duur tekorten. Het lichaam is uiteindelijk niet meer in staat om de verstoorde zuur-basenbalans te corrigeren.
Het lichaam zal altijd proberen een verstoorde balans te herstellen door overtollige zuren aan mineralen te binden en ze te neutraliseren. Zolang er voldoende basenvormende voedingsstoffen in het lichaam aanwezig zijn, kan het teveel aan zuren dat overdag in het bind- en vetweefsel wordt opgeslagen ’s nachts via de nieren, huid en longen worden afgevoerd. Er bestaan stripjes waarmee heel eenvoudig de zuurgraad van urine kan worden gemeten.

Onderzoekers geven aan dat het veelvuldig eten van zuurvormende voeding (zoals veel vlees, vis, ei, soja, peulvruchten, granen en kaas) de uitscheiding van citraat via de urine kan verminderen, hetgeen in verband wordt gebracht met een verhoogd risico op de vorming van nierstenen.

Of een voedingsmiddel een zuren- dan wel basenoverschot levert, wordt bepaald door de chemische samenstelling en niet door de smaak. Bijv. citroen is basisch.
Ook is het niet zo dat ‘zure’ voedingsmiddelen per definitie ongezond zijn. Vis, granen en peulvruchten leveren een zuuroverschot, maar zijn waardevolle voedingsmiddelen. Waar het om gaat is dat het evenwicht in het lichaam niet te extreem wordt verstoord.

Van elk base-leverend voedingsmiddel, verandert de uitwerking zodra het slecht gekauwd en in grote hoeveelheden wordt gegeten. Dit geldt vooral voor gemakkelijk tot gisting overgaande voedingsmiddelen zoals grof gesneden rauwkost, fruit, compote en vruchtensappen. Als hier veel van wordt gegeten kan de darm tot gisting overgaan en zo extra veel zuren leveren.

Er bestaan verschillende tabellen m.b.t. het zuur-base-evenwicht. Deze spreken elkaar vaak tegen. Dit is ook te verwachten, want het is onmogelijk om met exacte waarden te werken. We weten van veel voedingsmiddelen niet alle mineraalgehalten en deze zijn ook nog afhankelijk van onder meer de teeltwijze en het land van herkomst. Om u toch een indruk te geven volgt hier een opsomming van zuur / basenvormend voedsel:

Sterk zuurvormend voedsel: Vlees, vis gevogelte, wild, ei, sojaproducten (bevatten zuurvormend purine en zwavel/fosforhoudende eiwitten).
Zuurvormend voedsel: Peulvruchten (dus ook pinda’s), granen, kaas.
Zwak zuurvormend/zwak basenvormend voedsel: Kwark, noten, zaden, roomboter, olie.
Basenvormend voedsel: ‘Vloeibare’ melkproducten (melk, karnemelk, yoghurt).
Sterk basenvormend voedsel: Groenten, fruit, aardappelen.

De verzuring kan op verschillende manieren bestreden worden:
• Door sapvasten: kruidenthee, groente- en vruchtensapkuur onder deskundige begeleiding.
• Gebruik overwegend basische voeding en beperk de hoeveelheid zuurvormend voedsel.
• Gebruik een lacto-vegetarische voeding zonder sojaproducten en met weinig andere eiwitrijke vleesvervangers.
Bij een overwegend basische voeding neemt de eiwitbehoefte af.
• Goed kauwen en inspeekselen, ook de dranken! En eet niet meer nadat het verzadigingsgevoel is bereikt, zodat
de verzurende darmgisting wordt tegengegaan.
• Gebruik (goed over de dag verdeeld), basische dranken (vruchtensap / groentesap/ gefermenteerde
zuiveldranken) en kruidentheeën die de spijsvertering bevorderen.
• Vermijd koffie, thee, cacao en alcohol, want deze remmen o.a. de reiniging.
• Maak zeer royaal gebruik van verse groenten. Roerbak of smoor ze. Door het koken van groenten in water en
het vocht afgieten gaat o.a. veel kalium (base) verloren.
• Eet regelmatig aardappelen: gaar stomen of koken in weinig water.
• Neem minimaal 3 porties vers fruit verspreid over de dag. Gebruik zeker hard fruit niet na de maaltijd, dit kan
makkelijk gaan gisten.
• Wees matig met kwark en beperk de kaasconsumptie tot 1 à 2 plakjes per dag.
• Beperk de peulvruchtenconsumptie tot maximaal 2 x per week.
• Beperk het gebruik van suiker, honing, graanstropen etc.; deze gaan snel gisten.
• Neem dagelijks veel beweging in de frisse buitenlucht, omdat er dan meer koolzuur (‘zuren’) wordt uitgeademd
via de longen.
• Bevorder ontzuring via de huid door droog borstelen, wisseldouches, sauna, zwemmen.
• Eventueel basenpoeder als supplement gebruiken.