Er zijn diverse soorten nagelafwijkingen, zoals groeven, ribbels en deuken, bolle, holle of kromme nagels of verkleuringen. Nagelafwijkingen kunnen duiden op een onderliggende aandoening of ziekte.
De nagels beschermen de toppen van de vingers en de tenen. Ze zijn gemaakt van een stevig eiwit dat keratine heet. Nagels zijn kleurloos en transparant, maar lijken roze door de bloedvaten eronder. De rand van de nagel is wit vanwege de lucht eronder. Het halvemaantje onderaan de nagel, lijkt wit omdat het niet stevig aan het bindweefsel vastzit.
Een vingernagel heeft ongeveer 3 maanden nodig om uit te groeien, een teennagel zelfs 6 maanden. Omdat nagels zo langzaam groeien, duurt herstel van nagels ook erg lang. Nagels groeien in de zomer sneller dan in de winter. Hoe snel nagels groeien wordt ook beïnvloed door uw nutriëntenstatus, medicijngebruik, fysieke trauma’s, onderliggende ziektes en het verouderingsproces.
Onder de nagelriem zit een klein orgaantje dat de nagelwortel of nagelmatrix heet. Deze nagelwortel zorgt ervoor dat nagelcellen aan elkaar geplakt worden en zo een stevige nagelplaat vormen. De nagelplaat groeit geleidelijk over het nagelbed naar het uiteinde van de vinger. Dit proces kan echter verstoord worden door o.a. huidziekten zoals psoriasis of lichen planus, bacteriën of schimmels of goedaardige of kwaadaardige tumoren bij de nagel. Ook nier-, lever of schildklierproblemen of problemen met het afweersysteem kunnen leiden tot een abnormale nagel.
NAGELAANDOENINGEN
Schimmelnagels, in de volksmond kalknagels genoemd, komen vooral voor bij ouderen, mensen met verminderde weerstand en diabetici. 98% van de schimmelnagels is aan de voeten te vinden. Meestal treedt een bruingele tot donkere verkleuring op. Soms komt de nagel los van het nagelbed. Ook gisten zoals Candida albicans kunnen een nagel infecteren. Oorzaken zijn o.a. een verstoring van het zuur-base evenwicht en een tekort aan bepaalde mineralen. Schimmels gedijen namelijk het beste in een zuur milieu. Hun afvalzuren binden met calcium waardoor de kalknagels ontstaan.
Verticale groeven komen vooral op oudere leeftijd vaak voor en kunnen grijswit tot geel gekleurd zijn. Soms worden ze veroorzaakt door tekorten aan bijvoorbeeld magnesium en vitamine B12. Ook bobbeltjes in de nagel kunnen voorkomen.
Keratinegranulatie zijn witte verkleuringen van het nageloppervlak die worden veroorzaakt door het gebruik van nagellak.
ZIEKTEN
Een groot aantal ziekten en hun behandelingen kunnen eveneens nagelproblemen veroorzaken. Zo heeft minimaal de helft van alle patiënten met psoriasis ook afwijkingen aan de nagels.
Chronische longaandoeningen zoals COPD kunnen gepaard gaan met witte verkleuring van de nagels en bolvormige vingerkootjes, zogenaamde trommelstokvingers.
Leverstoornissen gaan gepaard met een witte verkleuring van de nagels, met een rode rand aan de top (Terry’s nails). Deze zijn ook beschreven bij diabetes, hyperthyreoïdie, malnutritie en HIV- patiënten.
Bij chronische nieraandoeningen ontstaan half-en-half-nagels (Lindsay’s nails), die half wit en half rood gekleurd zijn.
Dunne en broze nagels kunnen een teken zijn van een trage schildklier. Een nagel kan ook in het midden van de nagel in de lengte gespleten zijn, wat kan optreden bij bijv. lichen planus.
Beau’s lines zijn diepe groeven (deuken) die transversaal van de ene kant naar de andere kant van de nagel lopen. Ze kunnen het gevolg zijn van een trauma, een koortsende en/of ernstige ziekte, hartinfarct, ischemie, diabetes, psoriasis en andere huidziekten en komen voor bij diepzeeduikers. Geneesmiddelen zoals cytostatica en betablokkers of een ernstig zinktekort kunnen er ook aan ten grondslag liggen.
Mees’ lines zijn witte horizontale lijnen op de nagels. Oorzaken zijn o.a.: nierfalen, hartfalen, blootstelling aan giftige metalen, koolmonoxidevergiftiging, chemotherapie, ziekte van Hodgkin, lepra, malaria en infecties.
Veel voorkomende oorzaken van een nagelloslating zijn: beschadiging, infectie, kanker, beroepsziekten waarbij men vingers gedurende langere tijd aan water en/of irriterende chemische stoffen blootstelt. Ontstaat ook door bepaalde geneesmiddelen. Volledig loslaten van de nagel kan leiden tot beëindiging van de nagelgroei.
VERKLEURINGEN
Blauwe verkleuring is meestal te wijten aan bloedophoping na een trauma. Ze kunnen ook voorkomen bij zilverstapeling, de ziekte van Wilson en ischemie en kunnen ontstaan door geneesmiddelen zoals minocycline, amiodarone, phenothiazinen en antimalariamiddelen.
Een gele verkleuring ontstaat vaak door verdikking van de nagel door veroudering. Roken en het gebruik van nagellak of kunstnagels kunnen er ook toe leiden. Een schimmelinfectie kan de oorzaak zijn. Soms zijn gele nagels gerelateerd aan een schildklierziekte, diabetes, psoriasis, of een luchtwegaandoening.
Eén of meer bruine of zwarte longitudinale banden kunnen duiden op een goedaardige huidaandoening, bloed t.g.v. een fysiek trauma, infectie, reactie op drugs en overmatige melanineproductie in de nagelmatrix maar ze kunnen ook duiden op een kwaadaardige huidafwijking.
Groene nagels zijn meestal secundair aan andere nagelafwijkingen zoals een nagelinfectie of loslating van de nagel van het nagelbed. Dit komt ook voor onder kunstnagels.
Witte nagels bestaan in verschillende vormen, variërende van enkele witte stippen, vlekjes, of strepen tot een compleet witte nagel. De oorzaak is een milde verhoorningsstoornis.
VOEDING
Tekorten aan zwavelhoudende aminozuren kunnen ontstaan bij een eenzijdig voedingspatroon dat onvoldoende eiwitten bevat. Om zwakke nagels te helpen verstevigen, wordt vaak gebruik gemaakt van de stoffen MSM – een bron van organisch zwavel- en biotine (B7), nodig voor o.a. de productie van keratine, de bouwstof van haar en nagels. Biologische eierdooiers van vrije uitloop, grasgevoerde kippen zijn één van de beste bronnen van biotine.
Witte plekjes op de nagels ontstaan vooral doordat men het nagelbed of de vingers gestoten heeft. Hierdoor komt er namelijk lucht tussen de nagelcellen, wat eruit ziet als witte vlekjes. Ook kunnen deze witte vlekjes ontstaan door een zinktekort. Dit kan droge en broze nagels veroorzaken, evenals diepe groeven of deuken die transversaal van de ene kant naar de andere kant van de nagel lopen (Beau’s lines). Oesters, schelpdieren en zonnebloempitten zijn rijk aan zink.
Een tekort aan selenium kan bijdragen aan extra gevoeligheid van de nagelplaat. Paranoten zijn het rijkst aan selenium. Vier paranoten per dag zijn even effectief om het seleniumgehalte in het lichaam te verhogen als een supplement.
IJzertekort kan broze nagels, het gedeeltelijk loslaten van de nagel en groeven in de lengterichting veroorzaken. Wanneer de nagels of het nagelbed er heel bleek uitzien zou dit ook kunnen duiden op een mogelijk ijzertekort.
Lepeltjesnagels kunnen een teken zijn van ijzertekort, maar kunnen ook duiden op ijzerstapelingsziekte, waarbij het lichaam te veel ijzer opneemt uit de voeding. Ze kunnen ook te maken hebben met hart- en vaatziekten en een traag werkende schildklier. Aanvulling met ijzersupplementen zijn alleen aan te bevelen wanneer een bloedtest een werkelijk ijzertekort heeft aangetoond.
Antioxidanten, vitamines en mineralen die voorkomen in o.a. groene bladgroenten, bessen en pure en onbewerkte voedselbronnen dragen bij aan gezonde nagels.
Silicium is één van de meest aanwezige mineralen in de nagels. Dunne, broze nagels zijn vaak een symptoom van siliciumtekort. Broze nagels is één van de eerste tekenen van een storing in het calciumgehalte en een gebrek aan silicium, dat geconstateerd kan worden bij het merendeel van de patiënten met ziekten als osteoporose, artritis en arteriosclerose.
Een gebrek aan maagzuur belemmert de opname van silicium en andere mineralen. Dit verklaart het feit dat mensen die langdurig gebruik maken van maagzuurremmers afwijkende nagels kunnen krijgen.
