Kuitkrampen zijn ’s nachts optredende pijnlijke spiercontracties.
Bij nachtelijke spierkrampen is pijn het belangrijkste verschijnsel. Hierin verschillen ze van restless legs en slaapschokken, die niet met pijn gepaard gaan. Ongeveer 2% van de bevolking heeft wekelijks last van deze krampen, vooral van de kuit- en voetspieren. Het hoofdkenmerk van spierkramp is heftige pijn. Tijdens een kramp trekt de spier geheel of gedeeltelijk samen, wat vaak zichtbaar is als een zwelling en voelbaar als een verharding van de spier. De diagnose wordt gesteld op basis van tijdstip (’s nachts), pijn – essentieel is dat de krampen pijnlijk zijn – en lokalisatie (kuit of voet).
Deze nachtelijke spierkrampen zijn niet hetzelfde als restless legs en slaapschokken.
Bij restless legs, ontstaan er spontane, onaangename sensaties in de benen, waarbij tijdelijk verlichting optreedt door te bewegen.
Bij slaapschokken ontstaan er stereotype, repeterende trekkingen van de onderste extremiteiten. Restless legs en slaapschokken verlopen pijnloos.
Uitlokkende factoren van kuitspierkramp zijn o.a. uitdroging, elektrolytstoornissen, extreem spiergebruik, zwangerschap en diverse geneesmiddelen (bijv. diuretica, bèta-2-agonisten, vasoconstrictoren, A-II-antagonisten, chemotherapie,). Sommige activiteiten, zoals op de tenen lopen of laarzen aantrekken, kunnen de kramp aanwakkeren.
Kramp in been, kuit, nek, voet of arm wordt in veel gevallen veroorzaakt door een slechte interne vochthuishouding of vochtbalans. Drink dan genoeg water (35 ml per kilogram lichaamsgewicht) vooral bij intensief sporten en flink zweten, neem minder zout bij overmatig zoutgebruik, neem meer zout bij een natriumtekort, vermijd vocht-afdrijvende middelen zoals plastabletten en matig het alcoholgebruik.
Kuitkrampen kunnen ook ontstaan door slechte bloedcirculatie in de benen. OPC’s (Oligomere Proantho Cyanidines) zijn een bijzondere vorm van de bioflavonoïden. Ze spelen een rol in diverse orgaansystemen, waaronder het vaatstelsel. OPC komt met name voor in bessen, druivenschillen en –pitten, granaatappel en in donkere chocolade.
In een klinische studie is aangetoond dat ook pycnogenol (extract uit Pinus pinaster) de kans op spierkramp en spierpijn significant verlaagt
Spierkrampen die verspreid over het lichaam voorkomen, hebben vaak een algemene oorzaak zoals een veranderde water- en zouthuishouding. Om zeldzame oorzaken uit te sluiten kan men eventueel een laboratoriumonderzoek laten doen onder andere naar elektrolyten (calcium, magnesium, kalium, natrium) en naar TSH, nierfunctie, glucose en HbA1C.
Ook komen spierkrampen voor bij diabetes mellitus, nierinsufficiëntie, het Raynaud-syndroom en in de tweede helft van de zwangerschap door een relatief tekort aan magnesium.
Tekenen van een mogelijk tekort aan magnesium zijn: vermoeidheid, gebrek aan concentratie, nervositeit, geïrriteerdheid, toegenomen stressgevoeligheid, duizeligheid, (spannings)hoofdpijn, spierkramp, gespannen spieren, spierzwakte en tremoren.
Bij magnesiumtekort is er onvoldoende magnesium en kalium in de cel aanwezig, waardoor de cellulaire functies ernstig kunnen worden verstoord. Diegenen die magnesium uit natuurlijke bronnen willen halen moeten ruime porties noten, pompoenpitten, zonnebloempitten, hennepzaad, avocado, vijgen, groene groenten en/of spirulina tot zich nemen.
Bij spierkrampen is extra magnesium (suppletie als bisglycinaat- of citraat- of malaatvorm) aan te raden. Magnesium is betrokken bij meer dan 300 enzymatische reacties in het lichaam. Magnesium is belangrijk voor de stofwisseling van eiwitten, koolhydraten en vetten, de zenuwgeleiding, spiercontractie, temperatuurregulatie, detoxificatie, etc.
In ongunstige omstandigheden kan de behoefte aan magnesium oplopen tot 600-700 mg per dag. Maagdarmklachten zoals diarree en misselijkheid kunnen optreden bij te hoge doses. Een teveel aan magnesium wordt snel uitgescheiden via de nieren. Bij een verminderde nierfunctie dient de magnesiumbloedspiegel echter goed in de gaten gehouden te worden.
Het duurt enige tijd voordat de effecten van magnesiumsuppletie merkbaar zijn. De ontspannende werking op de spieren zal zich het eerst openbaren, al na enkele dagen of weken. Om echter een duurzaam effect te bewerkstelligen moet de aanvulling enkele maanden worden volgehouden.
Ook op bloedvaten heeft magnesium een gunstige invloed: het helpt het bloed dun te houden, ontspant de bloedvaten en gaat verhoging van de bloeddruk tegen. Een te lage inname van magnesium met de voeding komt geregeld voor. Factoren zoals stress, diarree, braken en een hoge suikerinname verlagen de magnesiumstatus. Rijke bronnen van magnesium zijn schelpdieren, noten, bonen, groene groenten en volkoren granen.
Een andere mogelijkheid tot aanvulling van magnesium is een magnesiumolie die op de huid is aan te brengen zodat de magnesium meteen door de huid wordt opgenomen. Ook (voeten)baden met magnesium (Epsomzout) zijn mogelijk voor extra opname van magnesium.
Krampen zijn ook vaak gerelateerd aan voedingsintolerantie, bijvoorbeeld voor koemelk, tarwe, gluten, suiker, noten, zaden, ei, gist. Ook bepaalde kleurstoffen, smaakversterkers en zoetstoffen worden veelvuldig in verband gebracht met spierkrampen.
De volgende voedingsstoffen kunnen kramp helpen voorkomen: vitamine B-complex, vitamine D, vitamine E, magnesium, calcium, zink, jodium. Als u vaak last heeft van spierkramp, laat dan eens uw bloed prikken om te testen op vitamines en mineralen.
Bijna alle fruit, groenten, kruiden en specerijen bevatten flavonoïden. Flavonoïden zijn antioxidanten met vaak uiteenlopende biochemische en fysiologische eigenschappen.. Ze zijn van nature aanwezig in plantaardige voedingsmiddelen. Maak zeer royaal gebruik van verse kleurrijke biologische verse groenten en fruit. Regelmatig een brede cocktail-inname van voeding die rijk is aan flavonoïden kan krampen voorkomen.
Magnesium en flavonoïden zijn dus 2 belangrijke natuurlijke opties om ’s nachts optredende pijnlijke spiercontracties onder controle te krijgen en daarmee tevens de slaapkwaliteit te verbeteren.
