Hop (Humulus lupulus L.) is een plant uit de hennepfamilie waartoe ook Cannabis behoort.
De plant kan strengen van zes tot acht meter krijgen en wordt al genoemd bij de Romeinen, die de jonge scheuten als groente aten. De naam hop komt van het Germaanse en Angelsaksische woord “hoppan” dat klimmen betekent.
Hop is een klimplant die omstreeks september bloeit en overal in Nederland in het wild gevonden kan worden. Ze heeft zowel mannelijke als vrouwelijke bloemknoppen. De vrouwelijke knoppen zijn kegelvormig, de mannelijke knoppen bestaan uit hangende blaadjes.
Werkzame bestanddelen in hop zijn: flavonoïden als quercetine, quercitrine, kaempferol, astragaline en rutine; chalconen, harssoorten met bitterzuren (15-25%) waaronder zachte en harde harsen (lipofiel en hydrofiel) met humulonen, lumulonen, lupulonen, 2-methyl-3-butenol; looistoffen (2-4%), etherische oliën (0.3-1.0%) met meer dan 100 geïdentificeerde componenten met humuleen; looistoffen, fenolzuren en oestrogene componenten.
De lupulinekorreltjes uit de vruchtkegels van de vrouwelijke plant (ook wel hopbel genoemd) worden vanwege de alfazuren en de etherische oliën als conserveer- en smaakmiddel gebruikt en verlenen het bier zijn bittere smaak. De oorspronkelijke alfazuren worden tijdens het koken van het aftreksel van hop omgezet in isoalfazuren Deze gaan vooral in het schuim zitten en daardoor smaakt het bierschuim anders dan het bier zelf. Smaak en aroma van het bier hangen af van het hopras.
De hopbellen van de vrouwelijke hopplant bevatten bij de oogst circa 80% water, wat als gevolg zou hebben dat de bellen verrotten als ze in die toestand bewaard zouden worden. Daarom moeten de hopbellen direct na de oogst gedroogd worden om het gehalte aan water terug te brengen tot maximaal 10%. Blad en stengels van hop zitten overigens vol met kleine weerhaakjes, daarom is het handig handschoenen te dragen bij het oogsten van hop.
Hop kan worden gebruikt om milde depressieve klachten te verlichten. Doordat het ontspannend werkt kan het ook helpen bij nervositeit. Hop bevat unieke fyto-oestrogene bestanddelen waarvan de activiteit vele malen sterker is dan die in andere fyto-oestrogene planten .
Fyto-oestrogenen zijn stoffen van plantaardige oorsprong die het vrouwelijk geslachtshormoon oestrogeen nabootsen. Daardoor is hop een goed middel bij overgangsverschijnselen.
Hop kan ook een rol spelen bij vetreductie. Bij milde slapeloosheid lijkt hop, in combinatie met valeriaan een verbetering te geven van de slaapkwaliteit.
Hop is een spijsvertering bevorderend middel doordat het bitterstoffen bevat. Het versterkt de maag en stimuleert de eetlust. Ook werkt het krampopheffend en windverdrijvend waardoor de spijsvertering rustiger verloopt.
Goede resultaten met hop extract worden gemeld bij de behandeling van het Irritable Bowel Syndroom.
Doordat hopderivaten voor gebruik bij menopauzale symptomen een lichte oestrogeenwerking hebben, en onderzoek ontbreekt, is het uit voorzorg beter het niet te gebruiken bij hormoonafhankelijke kankers. Hopsupplementen bestemd voor gebruik bij slapeloosheid bevatten concentraties die een dergelijk nadeel niet hebben, en zijn dus veilig te gebruiken bij hormoonafhankelijke kankers.
Hopscheuten voor keukengebruik bevatten geen oestrogene verbindingen, en zijn dus ook bij hormoonafhankelijke kankers veilig.
Consumptie van bier als leverancier van hopbestanddelen is af te raden. Niet alleen verhoogt alcohol het risico op verschillende kankertypes, het is ook beter om tijdens kankerbehandeling alcohol te mijden. Het kan mondslijmvliesontsteking en andere bijwerkingen erger maken, voor verschillende kankers de kans op een nieuwe kanker doen toenemen, bij hoofd- en halskankers de overlevingskans verlagen, en bij hormoonafhankelijke borstkanker de hervalkans mogelijk verhogen. Het lijkt raadzaam hop niet te gebruiken bij zwangerschap en borstvoeding.
Hopscheuten zijn de nieuwe ondergrondse uitlopers die hop in het voorjaar vormt. Het zijn witte bleke stengeltjes die beschikbaar zijn in maart en april en die worden gebruikt als groente. Verse hopscheuten zijn knapperig. Ze smaken enigszins bitter. Alleen het bovenste gedeelte is eetbaar, de rest is te vezelig.
Van hop kan ook hopthee worden bereid door een hopbel te kneuzen en die in water te trekken, waarna de thee wordt gezeefd. Eén hopbel per kopje is genoeg.
Deze bittersmakende thee kan alleen uit verse hopbellen worden getrokken en is daardoor alleen op het einde van de zomer te bereiden.
