Natuurdiëtisten Nederland

Marijke de Waal Malefijt (2020)

Gepubliceerd op 27-12-2019

Hooikoorts

betekenis & definitie

Hooikoorts is een allergische reactie van de slijmvliezen van neus en ogen op stuifmeel van grassen, bomen en andere planten die voor de bestuiving afhankelijk zijn van de wind.

Hooikoorts veroorzaakt niezen, jeukende of tranende ogen en ‘loopneuzen’. De klachten die gepaard gaan met hooikoorts ontstaan doordat de stuifmeelkorrels die op het slijmvlies terecht komen het afweersysteem aanzetten tot een ontstekingsreactie.

Door de prikkeling van het immuunsysteem ontstaat zwelling van het neusslijmvlies en dit geeft klachten die aanvankelijk lijken op een neusverkoudheid. Een branderig en jeukend gevoel zorgt dan voor flinke niesbuien. Ook kan een loopneus ontstaan. Door de zwelling van het slijmvlies in de neus kan de afvoer van de bijholtes naar de neus gestremd raken. Dit geeft een zwaar gevoel of hoofdpijn laag op het voorhoofd en rond de ogen.

Jeukende, branderige en tranende ogen kunnen ontstaan door het contact van het stuifmeel met het slijmvlies van de oogleden. De oogleden zijn gezwollen, het oogwit is rood en de ogen zijn dan overgevoelig voor licht.

Mond-, keel- en longklachten komen ook voor. Deze klachten uiten zich in jeuk, een droog, branderig gevoel in de keel, een droge irriterende hoest, kortademigheid of een piepende ademhaling. Soms ontstaat astma. Huidklachten die kunnen optreden zijn zwellingen van mond en gezicht en netelroos (jeukende rode huidbulten).

De planten die de meeste problemen veroorzaken zijn verschillende soorten grassen, berken, wilgen en hazelaars. Maar ook planten zoals weegbree en bijvoet produceren stuifmeel dat hooikoortsklachten kan geven. Omdat veel mensen voor meerdere soorten stuifmeel allergisch zijn is de periode dat er hooikoortsklachten zijn vaak vrij lang.

De weersomstandigheden zijn belangrijk: bij zonnig, droog weer komen meer planten in bloei en is de hoeveelheid stuifmeel in de lucht erg hoog. Tijdens een flinke regenbui neemt de hoeveelheid stuifmeel sterk af: de lucht wordt als het ware schoongespoeld.

Het moment van de dag speelt ook een rol: in de vroege ochtend is er minder stuifmeel in de lucht dan in de middag en ’s avonds. Aan de kust is er, vooral bij westen- en noordwesten wind weinig stuifmeel in de lucht aanwezig. Op het platteland en in natuurgebieden is de concentratie stuifmeel weer relatief hoog.

Een allergie of overgevoeligheid is een ongecontroleerde reactie van het lichaam op bepaalde stoffen, die ook wel allergenen worden genoemd. Normaal gesproken maakt het lichaam na contact met het allergeen zogenaamde antistoffen aan. Deze antistoffen zijn in staat het allergeen uit te schakelen, waardoor klachten uitblijven. Bij een allergische reactie is dit proces verstoord en reageert het lichaam extreem fel op het allergeen. Tijdens een allergische reactie komt er histamine vrij.
Histamine is verantwoordelijk voor de ziekteverschijnselen die optreden bij een allergische reactie.

Er bestaat geen geneesmiddel waarmee hooikoorts genezen kan worden. Wel kunnen de klachten bestreden worden. Antihistaminica worden vaak toegepast bij hooikoorts. Deze middelen gaan de werking van histamine tegen. Zij verminderen de ziekteverschijnselen die optreden bij hooikoorts.

Acupunctuur is ook een goede behandelwijze bij hooikoorts. Omdat de afgelopen jaren het voorjaar zich al vroeg aandient is het handig om al in januari te beginnen. De benadering vanuit de acupunctuur richt zich niet direct op de slijmvliezen. De klacht wordt in een breder perspectief geplaatst.

Veel mensen met hooikoorts hebben een verstoring binnen de zogenaamde leverenergie. De energie die o.m. tot taak heeft om alles in het lichaam goed te laten stromen gaat stagneren. Leverenergie heeft een opwaartse werking en kan daarom gemakkelijk klachten geven bovenin het lichaam. De overgevoeligheidsreactie van de slijmvliezen komt vanuit deze visie niet alleen door de irritatie door de pollen.
De stagnatie in en rond de slijmvliezen is een stimulans voor het lichaam om de reactie te verergeren. Volgens de visie van de 5 elementenleer kan de lever bij de overgang van de seizoenen sneller stagneren. Door de stagnatie kan hij histamine minder goed verwerken.

Voedingsaanpassingen kunnen de lever helpen. Minder histaminerijke voedingsmiddelen eten zorgt ervoor dat de lever niet oververhit raakt. Leverstagnatie geeft meer hitte en zorgt dat de brandhaarden letterlijk opvlammen in uw neus, ogen en huid. Tijd om te blussen dus. Dit kan o.a. door bepaalde middelen in de gemmotherapie en door matig te zijn met histaminerijke voedingsmiddelen.

Het woord gemmotherapie is afgeleid van het Franse gemmae of bourgeons wat knoppen betekent. Zowel het uitgangsmateriaal als het bereidingsproces komen niet overeen met de wijze waarop bijvoorbeeld fytotherapeutische preparaten worden vervaardigd. Er worden uitsluitend delen van planten gebruikt die zich in een actieve en sneldelende groeifase bevinden, zoals jonge knoppen, maar ook haarwortels, jonge loten of kiemen zijn heel geschikt.
Deze sneldelende plantendelen bevinden zich in een stadium van actieve groei en celdeling. Om dit groeiproces te kunnen voltooien, hebben zij in deze fase bijzondere groeistoffen nodig. In de volgroeide plant zijn deze unieke groeistoffen niet meer terug te vinden. Ze zijn door de plant gebruikt om het groeiproces te kunnen voltooien. Ze vormen een uitstekend middel om aanzwellende slijmvliezen en ontstekingsreacties (brandjes) tot de orde te roepen. U kunt denken aan Alnus Glutinosa en Ribes Nigrum.

Wat kunt u zelf doen om uw conditie te versterken en te zorgen dat uw lever niet stagneert?
1. Belast uw lever niet met: alcohol, chocola, koffie en verkeerde vetten (vet in gebak, frituurvet, e.d.).
2. Geef uw lever histamine-arme gezonde voedingsmiddelen: groenten (rauwkost) en fruit, volle granen (zilvervliesrijst, wilde rijst), volkoren pasta, gekookte of gestoomde aardappelen, kip, kalkoen.
3. Blus uw lever met 2 liter bronwater zonder koolzuur per dag. Eventueel kan een deel ook in de vorm van vocht met een ‘verkoelende werking’ zoals rijstedrank zonder vanille, kokosmelk zonder suiker, tarwegras cocktail, bosbessensap zonder suiker, groene thee.