FODMAP’s zijn specifieke koolhydraten (suikermoleculen) die slecht of helemaal niet afgebroken worden in de dunne darm.
Voluit staat FODMAP voor: Fermenteerbare Oligosachariden Disacchariden Monosachariden And Polyolen.
Minimaal 8% van de Nederlanders lijdt aan het ‘Prikkelbare Darm Syndroom’ (PDS) dat ook wel bekend staat onder de namen ‘spastische darm’, ‘spastisch colon’ en het Engelse ‘Irritable Bowel Syndrome’ (IBS). Daarnaast kunnen mensen met andere aandoeningen, zoals een chronische darmontsteking (bijv. de ziekte van Crohn) of coeliakie ook darmklachten hebben die lijken op PDS. Het FODMAP-dieet blijkt bewezen effectief te zijn bij de behandeling van PDS.
FODMAP’s zijn specifieke koolhydraten (suikermoleculen) die slecht of helemaal niet afgebroken worden in de dunne darm. Uiteindelijk komen deze in de dikke darm terecht waar ze door bacteriën gefermenteerd worden. Hierbij komt gas vrij waardoor symptomen zoals een opgeblazen gevoel en winderigheid ontstaan. Symptomen zoals diarree of een verstoorde stoelgang ontstaan doordat er meer vocht wordt aangetrokken in de dunne en dikke darm.
Het doel van het FODMAP-dieet is om uit te zoeken welke koolhydraten de klachten veroorzaken en deze uit de voeding te elimineren voor minimaal 6 weken.
Voedingsmiddelen die in die periode vermeden moeten worden zijn: fructose (zoals in appels, honing, maïsstroop), lactose (zoals in melk, yoghurt), fructanen (zoals in tarwe, ui, knoflook), galactanen (zoals in peulvruchten, soja) en polyolen (zoals in sorbitol, abrikozen, kersen).
Voedingsmiddelen die geen FODMAP’s bevatten en nog wel gegeten mogen worden zijn: vlees, gevogelte, vis, eieren, lactosevrije melkproducten, producten van glutenvrije granen en spelt, bepaalde fruit- en groentensoorten en veel soorten kruiden en specerijen.
Niet iedereen blijkt last te hebben van dezelfde voedingsmiddelen daarom is de eliminatiefase ook zo ontzettend belangrijk.
Na de elimentatiefase kan gedurende 5 weken elke week weer een groep voedingsmiddelen worden getest door deze te herintroduceren. Via een voedingsdagboek houdt de patiënt zorgvuldig bij welke klachten er optreden. Als de voedingsmiddelen geen klachten geven en dus goed verdragen worden, kunnen ze weer aan het dieet worden toegevoegd.
Hierdoor wordt het dieet weer wat makkelijker om toe te passen. De voedingsmiddelen die echter klachten blijven geven, kunnen beter blijvend uit het dieet geschrapt worden.
Niet iedereen is even gevoelig voor FODMAP’s. Over het algemeen geven geringe hoeveelheden FODMAP’s geen klachten.
Aan het begin kan het volgen van dit dieet ingewikkeld zijn, daarom wordt aangeraden om het dieet onder begeleiding van een deskundige te volgen.
Het maken van ‘groene smoothies’ is alweer een tijdje erg populair. Ondanks dat iedereen het erover eens is dat we per dag meer groenten en fruit zouden moeten eten, blijken groene smoothies in de realiteit helemaal niet zo geschikt te zijn voor iedereen. Er is een grote groep mensen die er klachten door ervaren. Dit is niet moeilijk te verklaren, wanneer je de lijst met FODMAP-rijke voedingsmiddelen bestudeert.
Groenten zoals bleekselderij, rode biet, en avocado die vaak in groene smoothies gebruikt worden, vallen onder de FODMAP-rijke voedingsmiddelen. Datzelfde geldt voor vele fruitsoorten. Een smoothie die alleen gemaakt is van fruit is vanwege fructose-malabsorptie geen succes.
En een smoothie die gemaakt wordt van koolhydraatrijke groente (zoals bijv. rode biet en wortel) in combinatie met fruit heeft de eigenschap om de bloedsuikerspiegel te ontregelen. Dit veroorzaakt klachten zoals vermoeidheid, trillen, hoofdpijn, concentratiestoornissen enz.
Vaak wordt ook vergeten dat het stuk groente of fruit waar de smoothie van gemaakt is, in zijn geheel meer voedingsvezels bevat dan alleen het sap. Deze voedingsvezels zijn juist een reden dat extra fruit en groenten per dag aanbevolen worden.
Bij het drinken van groene smoothies wordt ‘kauwen’, wat een belangrijke eerste verteringsstap is, overgeslagen. De enzymen die tijdens het kauwen gemaakt worden, helpen het verteringsproces. Het speeksel waar deze enzymen inzitten wordt vermengd met het voedsel en helpt bij het verteren van het zetmeel en de fruitsuikers.
Bij een groene smoothie ontbreekt deze voorvertering en moet alles afgebroken worden in de dunne darm. Dit lukt bij veel mensen niet, zeker niet wanneer de smoothie koud en op de nuchtere maag gedronken wordt. De darmen krijgen hierdoor half verteerde suikers te verwerken waardoor bacteriën zich vermenigvuldigen. Dit geeft een opgeblazen gevoel en leidt tot gasvorming.
Mensen die het snel koud hebben kunnen ook beter geen groene smoothies drinken, ook al zijn groene smoothies qua ingrediënten (groente en fruit) gezond te noemen. Een veel gehoorde klacht van deze mensen is dat ze het daarna de hele dag koud hebben. Hun verteringsenergie is niet sterk genoeg is om de koude smoothie die het lichaam binnenkomt, op te warmen.
Het blijft belangrijk om altijd na te blijven denken bij wat u eet en/of drinkt en zelf te ervaren wat het met uw lichaam doet. Want ook wat de voeding betreft is ieder mens uniek.
