Enzymen zijn eiwitten. Ze zijn, behalve voor de spijsvertering, nodig bij alle chemische reacties die plaatsvinden in de cellen, organen, botten, spieren, weefsels en organen.
Bij bacteriële of virale infecties, auto-immuunziekten, algemene ontstekingen en vaataandoeningen zijn het de enzymen die het lichaam in staat stellen ‘handelend op te treden.
Enzymen worden grofweg ingedeeld in drie soorten:
1. enzymen voor de stofwisseling,
2. enzymen voor de spijsvertering,
3. voedingsenzymen
Enzymen voor de stofwisseling zorgen dat de organen goed blijven werken, en ze zorgen ook voor celdood en het verwijderen van afvalstoffen uit het bloed.
Enzymen voor de spijsvertering breken het voedsel af tot voedingsstoffen die door de cellen kunnen worden opgenomen en gebruikt. Spijsverteringsenzymen zijn zowel noodzakelijk voor een optimale vertering van alle macronutriënten als voor de opname van vetoplosbare vitaminen en mineralen. Een goede vertering verhoogt de biologische beschikbaarheid van nutriënten, verbetert de voedseltolerantie en remt de vorming van toxinen en andere belastende substanties in het spijsverteringskanaal. Hierdoor verminderen bijbehorende klachten zoals opgeblazenheid, winderigheid, buikpijn, stoelgangproblemen en vermoeidheid.
Om een indruk te krijgen van je verteringscapaciteit en de gevolgen daarvan op je darmmilieu, kun je zelf een ontlastingstest laten doen.
Mensen met een langdurige en hardnekkig problematische spijsvertering kunnen baat hebben bij het gebruik van specifieke verteringsenzymen (enzymtherapie). De meest stabiele en effectieve enzymen zijn die van plantaardige en microbiële oorsprong. Deze spijsverteringsenzymen degraderen niet tijdens de maagpassage en behouden hun werking. Tevens zijn ze over een veel breder pH-gebied (zuurgraad-gebied) werkzaam, waardoor de enzymen over een langer traject in het maag-darmkanaal actief zijn. Voor een optimale werking van enzymen is een juiste zuurgraad nodig. Zo hebben gezonde darmen een pH-waarde van tussen de 6.0 – 7.0.
Voedingsenzymen zijn afkomstig van rauw voedsel dat we eten. Ze zijn uiterst belangrijk, omdat de natuurlijke vorming van enzymen in het lichaam tussen het twintigste en dertigste levensjaar begint af te nemen. Vervolgens blijft het elke tien jaar met ongeveer 13 procent dalen. Naarmate we ouder worden, vormt onze maag ook minder zoutzuur, waardoor de enzymen voor de spijsvertering minder effectief worden. Ook bijvoorbeeld milde ontstekingen door voedselallergieën, medicatie, chronische zware metalen belasting, problemen van de alvleesklier en chronische stress kunnen tot enzymtekorten leiden. Tegenwoordig komen enzymtekorten steeds vaker voor. Zelfs bij jonge kinderen ziet men al klachten als brandend maagzuur als gevolg van enzymtekorten.
Als het lichaam niet voldoende enzymen vormt en ook niet voldoende enzymen uit het eten en drinken kan halen, dan verzwakken het afweersysteem, herstel van weefsels en de productie van hormonen. Als gevolg daarvan zijn mensen vaak moe en krijgen ze allerlei gezondheidsklachten.
Typische symptomen van enzymtekorten zijn ontsteking, gewrichtspijn, fibromyalgie (spierreuma) en overmatige bacteriegroei in het maag-darmkanaal, waardoor problemen ontstaan zoals een opgeblazen gevoel en spijsverteringsklachten, brandend maagzuur, prikkelbare darmsyndroom, een wazig gevoel in het hoofd, hoofdpijn, huiduitslag, acne en stemmingswisselingen.
Spijsverteringsenzymen worden gebruikt om de vertering te ondersteunen. Ze worden tijdens de maaltijden ingenomen. Spijsverteringsenzymen worden over het algemeen goed verdragen. Ze mogen ook tijdens de zwangerschap worden gebruikt mits de zwangere zich aan de aanbevolen dosering houdt. Echter, de kans op een allergische reactie kan nooit uitgesloten worden, omdat enzymen ook eiwitten zijn.
Contra-indicaties voor het gebruik van spijsverteringsenzymen zijn: eerste fase van de acute vorm van pancreatitis, Ileus, etterophoping in de galblaas, galwegen-obstructie en (ernstige) leverfunctiestoornissen.
De spijsvertering, wordt negatief beïnvloed door het gebruik van maagzuurremmers.
Antibiotica kunnen door het afdoden van de microbiotica de spijsvertering en daardoor de opname van nutriënten remmen.
Systemische enzymen zijn bepaalde spijsverteringsenzymen, die tussen de maaltijden worden ingenomen zodat ze niet verbruikt worden voor de vertering, maar opgenomen worden om elders in het lichaam hun werk te verrichten (bijvoorbeeld in de gewrichten, bloedsomloop, ontstekingen, etc.).
Richtlijn voor het innemen van enzymen
Je kunt vrij verkrijgbare spijsverteringsenzymen bij de maaltijd innemen. Let dan op de volgende richtlijnen:
1. Neem enzymen voor systemisch gebruik driemaal per dag in, minimaal een uur voor of een uur na het eten (‘s morgens vroeg, na het eten en ‘s avonds voor het naar bed gaan).
2. Gebruik geen enzymproducten waarbij niet het aantal eenheden van elk enzym apart is vermeld, en slechts wordt vermeld dat het om een ‘mengsel’ van een of meer enzymen gaat.
3. Kies bij voorkeur plantaardige enzymen; die zijn veel vriendelijker voor het lichaam dan dierlijke.
4. Let op eventuele hulpstoffen, vooral in enzymmengsels. Magnesiumstearaat en sorbitol geven soms maagklachten en kleurstoffen, Ve-tsin (mononatriumglutamaat, E621), natuurlijke smaakstoffen, sorbitol (E420) en andere stoffen kunnen de werking van het product verminderen.
5. Wees voorzichtig als je bloedverdunners gebruikt of een bloedingsstoornis hebt, omdat eiwitsplitsende enzymen als natuurlijke bloedverdunners werken.
Als je last krijgt van bloedneuzen, diarree of andere symptomen of ongemakken, stop of verlaag dan je dosis totdat de symptomen zijn verdwenen en je spijsvertering weer tot rust is gekomen.
De internationaal erkende en geaccepteerde meetstandaard die op etiketten van enzymflesjes wordt gebruikt, is ‘FCC-eenheden’ (FCC: Food Chemicals Codex). Voor elk type enzym kunnen deze eenheden echter worden uitgedrukt in verschillende eenheden van activiteit. Dat kan dus heel verwarrend zijn, ook al omdat sommige etiketten alleen het aantal milligrammen vermelden.
Je kunt de volgende eenheden van activiteit aantreffen:
U (Units, enzymeenheden),
HUT (haemoglobin units, tyrosine basis)
DU (gebruikt in de brouwerij) is hetzelfde als SKB
LU (lipase units, lipase-eenheden)
FIP-eenheden (testmethoden van de Fédération Internationale Pharmaceutique)
Hieronder een voorbeeld van een etiket:
Per capsule:
Amylase Thera- blend TM 23.000 DU
Protease Thera- blend TM 80,000 HUT
Cellulase Thera- blend TM 3,000 CU
Lipase Thera- blend TM 4,000 FCCFIP
Alpha Galactosidase 450 GaIU
Glucoamylase 50 AGU
Beta Glucanase 25 BGU
Maltase 200 DP
Invertase 240 SU
Pectinase(w/Phytas) 45 Endo-PGU
Hemicellulase 30 HCU
