Eczeem is een verzamelnaam voor huidaandoeningen, waarbij de huid een ontstekingsreactie op een prikkel vertoont.
De meest bekende soorten eczeem zijn constitutioneel eczeem (ook wel atopisch eczeem genoemd) en contacteczeem. Atopisch eczeem is meestal erfelijk en uit zich vooral in de elleboogplooien en knieholten. Contacteczeem ontstaat door met het allergeen, bijv. nikkel in aanraking te komen.
Bij het zogenaamde ‘huisvrouweneczeem’ (ortho-ergisch eczeem) is er geen sprake van een allergische reactie. Bij deze vorm van eczeem is sprake van een huidbeschadiging door bijvoorbeeld een toxische stof.
Craquelé-eczeem en seborroïs eczeem zijn minder bekende vormen van eczeem. Craquelé-eczeem komt meestal voor bij ouderen en uit zich in een droge, schilferige en kwetsbare huid op de bovenarmen en schenen. Na verloop van tijd wordt de huid roder en ontstaan er kloofjes die zich uitbreiden tot het typische craquelé-patroon. Seborroïs eczeem is een schilferige aandoening van de huid en wordt mede veroorzaakt door een gist (schimmel).
Symptomen van eczeem zijn o.a. jeuk, rode uitslag en een droge schrale huid. Eczeem kan ook ‘nat’ zijn door de blaasjes die vocht afscheiden.
Eczeem ontstaat dikwijls vanuit een ontstekingsreactie. Extra inname van het meervoudig onverzadigde omega-6-vetzuur GLA kan de ontstekingsreactie remmen. De juiste vetzuren zoals visolie, linolzuur en GLA (vooral uit borage-olie) vormen namelijk een goede basis voor de aanmaak van de juiste prostaglandines. Dit zijn hormoonachtige substanties die diverse processen in het lichaam reguleren, waaronder immuniteits- en ontstekingsprocessen. Omega 3-vetzuursuppletie tijdens de zwangerschap en borstvoedingsperiode verkleint de kans op atopische aandoeningen bij kinderen tot 2 jaar.
Eczeem kan verergeren door een verstoorde spijsvertering, dalende weerstand (door spanningen, vermoeidheid of ziekte) of een (voedings)allergie. Een geringe diversiteit van bacteriën in de darmen verhoogt het risico op atopisch eczeem bij kinderen. Suppletie van microbiotica blijkt gunstig te werken bij huidklachten.
Voeding die rijk is aan bepaalde vitamines, mineralen en andere bouwstenen uit groenten, fruit en volle granen kunnen vooral een positieve invloed hebben op de allergische varianten van atopisch en contacteczeem. Intolerantie voor bepaalde voedingsstoffen kan een belangrijke oorzaak zijn van atopisch eczeem. Zuivel, soja, noten, pinda’s, eieren, tarwe en schelpdieren zijn veel voorkomende uitlokkers evenals kunstmatige geur-, kleur- en smaakstoffen en conserveringsmiddelen. Suppletie met vitamine D kan symptomen van atopisch eczeem drastisch verminderen.
Lyme
De ziekte van Lyme is een infectieziekte die via een tekenbeet door de bacterie Borrelia burgdorferi wordt veroorzaakt.
Teken zijn kleine spinachtige beestjes die net als muggen leven van bloed. De teken verschuilen zich in het gras of in bomen en slaan toe als er mensen of dieren langskomen. De beestjes springen op de huid, zuigen zich vol met bloed en laten meestal na een dag of vijf uit zichzelf weer los. Het verraderlijke van tekenbeten is dat ze geen pijn doen en je ze dus niet voelt. Als je gebeten bent kunnen er ziekteverwekkers in je lichaam terecht komen. Onbehandeld kun je daar flink ziek van worden. Het is dus belangrijk op je hoede te zijn voor een tekenbeet.
De schapenteek, gewone teek of houtteek komt in Nederland het meest voor. In Nederland wordt de Borrelia bacterie, die de ziekte van Lyme kan veroorzaken, hoofdzakelijk overgebracht door de schapenteek. Deze behoort tot de zogenaamde ‘harde’ teken, herkenbaar aan een schildje over het achterlijf.
Als men door een teek is gebeten, kan er na 3 dagen tot 3 à 4 maanden, gemiddeld 16 dagen, een rode ring op de huid ontstaan rond de plaats van de tekenbeet. Dat gebeurt echter niet altijd; ook zonder het verschijnen van de rode ring kan blijken dat je de ziekte van Lyme hebt. Een ander verschijnsel is een grieperig gevoel met bijv. koorts, hoofdpijn en gewrichtspijn. In een later stadium van de ziekte is er een kans op verlamming van gezichtsspieren, heftige pijn aan arm of been, dubbelzien, krachtverlies in benen, pijnlijke of gezwollen gewrichten, een neiging tot flauwvallen en hartklachten. De huisarts zal bloedonderzoek doen als er duidelijke aanwijzingen zijn dat het om de ziekte van Lyme gaat. Bloedonderzoek heeft pas zin 6 tot 8 weken na de tekenbeet.
Wie gebeten wordt door een teek die besmet is met het TBE-virus heeft een kleine kans hersenontsteking of een hersenvliesontsteking te ontwikkelen. Het TBE-virus komt in Europa al voor in Scandinavië, Duitsland, Zwitserland en Oostenrijk en ook in Rusland. In Nederland is het virus nog zeldzaam.
De schapenteek kan ook een levensbedreigende vleesallergie veroorzaken: het Alfa Gal Syndroom. Alfa-gal is een koolhydraat dat aanwezig in vlees. Als een persoon die gebeten is door een teek vlees eet, het gaat alleen om vlees van runderen, varkens, schapen en paarden, zorgt het immuunsysteem ervoor dat histamine vrijkomt als reactie op de koolhydraat. Daardoor kan de tekenbeet leiden tot een vertraagde allergische reactie op rood vlees. Sommige mensen die gebeten zijn door een teek worden drie tot zes uur na het eten van rood vlees wakker van netelroos of een hele ernstige allergische reactie. De allergie wordt uitsluitend veroorzaakt door de schapenteek. De kenmerken van een het alfa-galsyndroom zijn: jeuk, netelroos, luchtwegklachten, maagdarmklachten en anafylactische shock. Een anafylactische shock als gevolg van vlees is een ernstige voedselallergie. Normaal gesproken treedt een shock direct op, in dit geval is deze vertraagd.
