Een depressie is een aandoening die valt onder de 'stemmingsstoornissen'. Het is een ziekte van de stemming en gevoelens. Van een depressieve stemming is sprake als er gedurende een langere periode een abnormale somberheid bestaat en/of een abnormale lusteloosheid, verlies van interesse of een onvermogen om ergens van te genieten.
In een van de meest grondige reviews van probiotica-depressie literatuur werd geconstateerd dat probiotica kunnen helpen bij het verlichten van de meest voorkomende gediagnosticeerde psychische aandoeningen. Het gaat hierbij om bijvoorbeeld angststoornissen, depressie en PTSS. De meest gebruikte probioticastam was , behalve Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus casei.
In een kleine, gerandomizeerde, dubbelblinde, placebo-gecontroleerde trial, werd gedurende 8 weken aan 40 mensen met aanzienlijke depressieve aandoeningen, een probioticakuur gegeven. Ook het dieet en bewegingsactiviteit werden vastgelegd en gecontroleerd. Na 8 weken bleek aan de hand van door de deelnemers zelf ingevulde vragenlijsten, dat deelnemers die een probiotisch supplement hadden gekregen, aanzienlijk lager scoorden op de Beck Depression-vragenlijst, dan degenen die een placebo hadden gekregen. De resultaten van dit onderzoek stemden overeen met een eerdere studie die aantoonde dat probiotica angststoornissen kan verlichten
De trial bevestigde ook dat de toegenomen expressie van o.a. C-reactieve proteïnen, een terugkerend motief in patiënten met psychische symptomen of angststoornissen. Dit zou kunnen worden toegeschreven aan het zogenaamde ‘lekke darm-syndroom’.
C-reactieve proteïnen zijn stoffen die worden geproduceerd in de lever in reactie op ontstekingen. Hoge waarden hiervan kunnen een indicatie zijn van zowel ontstekingen als kanker. Dit is typerend voor ontstekingsmoleculen in ons lichaam, waarvan een aantal gelinkt worden aan vele bekende ziektes, waaronder depressie en angststoornissen. Van lage ontstekingswaarden wordt vermoed dat die iets zouden kunnen zeggen over de levensverwachting bij mensen.
Patiënten die lijden aan depressies ervaren aanzienlijke symptomen op het gebied van stemming, angst en cognitie. De meeste antidepressiva werken doordat ze de neurotransmitteractiviteit in de hersenen veranderen.
In het laatste decennium heeft onderzoek echter een extensief tweerichtings-communicatienetwerk tussen het gastro-internale kanaal en het centrale zenuwstelsel te zien gegeven, de zogenoemde darmen-hersen-as.
Deze darmen-hersen-as blijkt invloed te hebben op gedrag en onderzoekers noemen dit dan ook de “social gut”. Psychiatrische stoornissen worden gekoppeld aan veranderingen in het darmmicrobioom. Dit zou mogelijk kunnen leiden tot een nieuwe aanpak van depressie.
Bij een bipolaire stoornis wisselen depressieve periodes en manische periodes zich af. Uit een onderzoek bleek dat het darmmicrobioom afwijkt van de perioden dat de patiënt niet manisch is. Met behulp van uitgebreide vragenlijsten wordt nu geprobeerd te achterhalen welke factoren het darmmicrobioom beïnvloeden vlak voordat een manische periode optreedt.
Meer in het algemeen blijkt men een lage Quality of Life en depressieve gevoelens in verband te kunnen brengen met Bacteroides enterotype 2, een van de drie hoofdtypes waarin men darmmicrobiomen pleegt in te delen.
Er zijn ook sterke aanwijzingen dat het darmmicrobioom van invloed is op het ontstaan van autisme. Veel patiënten met autisme hebben spijsverteringsproblemen. Bij muizen blijkt men autistisch gedrag te kunnen “opwekken” door het microbioom te veranderen. Het toevoegen van het probioticum Lactobacillus Reuteri blijkt het gedrag positief te beïnvloeden, waarschijnlijk via de aanmaak van oxytocine in de hersenen.
Butyraat (boterzuur) is een fermentatieproduct van anaerobe bacteriën en het komt van nature voor in melk, boter en kaas. Ook bepaalde bacteriën in het colon produceren butyraat. Dit gebeurt door de fermentatie van voedingsvezels. Gebrek aan butyraat is vaker in verband gebracht met depressies.
Gecultiveerde of rauwe kaas, melk en yoghurt kunnen L. casei and L. acidophilus een omgeving bieden, waarin ze kunnen groeien en langer in leven kunnen blijven. Omdat deze soorten worden gebruikt bij de start van de productie en daardoor deel uitmaken van kaas, yoghurt of kefir, voorzien gecultiveerde zuivelproducten de microben van een direct beschikbare bron van haar meest geprefereerde voedsel wanneer ze aankomen in de darmen: lactose en caseïne.
Onderzoekers hebben zelfs gesuggereerd dat de genoemde zuivelproducten een makkelijkere, goedkopere en effectieve manier zijn om probiotica aan het publiek aan te bieden. Vooral gecultiveerde producten zoals kefir, zouden zo een rol kunnen spelen in het moderne dieet.
