Natuurdiëtisten Nederland

Marijke de Waal Malefijt (2020)

Gepubliceerd op 06-11-2019

Darmkanker bij jongeren en smartphonegebruik

betekenis & definitie

Darmkanker wordt ook wel colorectale kanker genoemd en is een kanker die zich in de dikke darm (colon) of in de endeldarm (rectum) ontwikkelt.

Darmkanker onder jongvolwassenen neemt sterk toe.
Wie rond 1990 is geboren, loopt volgens de American Cancer Society nu een viermaal zo hoog risico op rectale kanker en een tweemaal zo hoog risico op darmkanker in zijn twintiger jaren dan degenen die rond 1950 zijn geboren.
Bekende risicofactoren voor colorectale kanker omvatten obesitas, ongezond eten en te weinig beweging, maar de jongere generatie is juist meer bezig met gezondheid en gezonder eten.

Toename van colorectale kanker onder jongeren doet zich voor over de gehele wereld. Gemiddeld nam van 2004-2016 colorectale kanker bij 20-29jarigen toe met 7,9% per jaar. Dit effect nam af met de leeftijd: de toename bij 30-39jarigen was 4,9% en 1,6% bij 40-49jarigen.
Jonge mensen hebben de gewoonte om hun smartphone in de achterzak van hun spijkerbroek te dragen. Dat is in de directe omgeving van het rectum en de distale dikke darm en dat zijn de plaatsen die de grootste toename in kanker laten zien.

In tests door fabrikanten, worden smartphones 10 mm van het lichaam geplaatst. Zonder die afstand, bijv. wanneer de telefoon in een broekzak op het lichaam wordt gedragen, kan de blootstelling aan straling afkomstig van de smartphone, het dubbele zijn van wat in de veiligheidsspecificaties wordt vermeld.

Als iemand een mobieltje in zijn broekzak heeft en zich verplaatst, dan update het mobieltje wanneer hij het gebied van een nieuw zendstation betreedt, en dit kan wel elke paar minuten zijn, afhankelijk van of iemand zich in een stadscentrum of in een buitenwijk bevindt. Tijdens die (periodieke) updates werkt het mobieltje op vol vermogen.

Blootstelling aan straling neemt ook significant toe als de telefoon zich in een auto, trein of bus bevindt, omdat deze werken als een Kooi van Faraday.
De mate van stralingsblootstelling is afhankelijk van het type telefoon, het netwerk, de provider en de geïnstalleerde apps. Vooral push-functies worden verondersteld de hoeveelheid uplink in standby mode te verhogen.”

De sterkte van de straling die mobiele telefoons uitzenden worden uitgedrukt in een zogenaamde SAR-waarde. SAR staat voor Specific Absorption Rate. Het is een eenheid die uitdrukt hoeveel straling er in het lichaamsweefsel wordt geabsorbeerd, waardoor warmte opgewekt kan worden. Je kunt telefoons onderling vergelijken aan de hand van hun SAR-waarde.
Als het bereik slecht is, zoals in ieder geval in trein, bus en auto, zal de telefoon alsnog op het maximale vermogen gaan zenden in een poging het signaal te handhaven. Hierbij kan de sterkte van de straling flink toenemen.

Om de SAR-waarde te bepalen, worden testen uitgevoerd. Helaas is daar wel het een en ander op aan te merken.
Zo maken fabrikanten gebruik van een dummy, een pop die groter is dan 97% van de Amerikaanse bevolking. Dat betekent dat de SAR-tests dus eigenlijk maar voor 3% van de bevolking kloppen.
Terwijl de telefoon op maximale kracht werkt, wordt er een sensor gebruikt om te meten hoe diep de straling doordringt in het hoofd van de dummy. Bij een gelijke straling absorbeert een groter lichaam logischerwijs minder straling per kilo. Dus vooral kinderen absorberen veel meer straling dan dat de SAR-waarde aangeeft. Bij hen kan de stralingsabsorptie in de hersenen 2 keer hoger liggen dan bij volwassenen en in het beenmerg van de schedel zelfs 10 keer hoger.

De dummy wordt uitsluitend gebruikt om veilige niveaus van ioniserende straling vast te stellen, en dus niet voor het vaststellen van niet-ioniserende straling. Omdat deze laatste vorm van elektromagnetische velden (EMV) veel minder energie heeft, dacht men lang dat niet-ioniserende EMV onschadelijk waren. Inmiddels heeft de wetenschap echter aangetoond dat niet-ioniserende straling daadwerkelijk fysieke schade kan aanrichten. Daarnaast is het zo dat verschillende soorten weefsel (spieren, botten, hersenen, bloed) verschillende niveaus van dichtheid en geleidbaarheid hebben. Omdat de SAR-waarde dus afhankelijk is van welk deel van je lichaam aan straling wordt blootgesteld, kun je eigenlijk niet spreken van dé SAR-waarde.
Apart is ook dat fabrikanten van mobiele telefoons niet verplicht zijn om telefoons te testen terwijl ze het apparaat tegen de dummy aanhouden. Zo heeft Apple bijvoorbeeld de iPhone 5 op 10 mm afstand van het hoofd van de dummy gehouden tijdens de metingen.
Ook is het zo dat fabrikanten hun eigen telefoons mogen testen. Je kunt je afvragen hoe betrouwbaar de uitkomsten dan zijn. De maximaal toegestane SAR-waarde is overigens sinds 1996 niet meer bijgesteld, ondanks het feit dat de technologie voor mobieltjes sinds die tijd dramatisch is veranderd.
In 2015 bleek uit een test van honderden telefoons door de Franse overheid, dat bij 9 van de 10 telefoons de SAR-waarde boven het door de fabrikant vermelde stralingsniveau lag. Sommige bedroegen meer dan tien keer de drempelwaarden. Ook bij laptops en tablets is sprake van SAR-waarden. Heb je een laptop op schoot, dan kan de straling wel 100 keer hoger zijn dan de vermelde SAR-waarde.


In 2016 heeft de Amerikaanse overheid een 25 miljoen dollar kostende studie laten uitvoeren, waarbij werd gekeken naar het effect van mobieltjes op onze gezondheid. De uitslag was dat mobiele telefoons mogelijk kankerverwekkend zijn. De IARC (International Agency for Research on Cancer) heeft inmiddels straling afkomstig van smartphones betiteld als mogelijk kankerverwekkend

Wat je zelf kunt doen om aan zo min mogelijk straling te worden blootgesteld:
• Houd telefoongesprekken kort.
• Zoek informatie op via een bekabelde thuiscomputer.
• Leg de telefoon zo vaak en zo ver mogelijk bij je vandaan, zeker in de auto en ’s nachts. Pas op 5 meter afstand van je lichaam is de stralingsintensiteit voldoende afgenomen en wordt je slaap er niet meer negatief door beïnvloed.
• Communiceer via SMS of app i.p.v. via lange telefoongesprekken.
• Bel via de luidspreker.
• Zet de telefoon in vliegtuigmodus wanneer het toestel ongebruikt is.
• Zet mobiele data via 3g en 4g op smartphones uit. Je blijft dan wel telefonisch bereikbaar.
Het beste is om zoveel mogelijk met een bekabeld toestel te bellen en te internetten via een bekabelde computer i.p.v. via de smartphone.