Natuurdiëtisten Nederland

Marijke de Waal Malefijt (2020)

Gepubliceerd op 24-07-2021

Carob als cacaovervanger

betekenis & definitie

Carob wordt gewonnen uit het vruchtvlees van de peulen die aan de Johannesbroodboom groeien. Door het vruchtvlees, dus de peul zonder de zaden, te roosteren en te vermalen ontstaat er carobpoeder dat kan dienen als alternatief voor cacao, het basisproduct voor chocoladeproducten

De johannesbroodboom (Eng. carob tree) behoort tot de vlinderbloemenfamilie en groeit in het Middellandse Zeegebied. De plant staat bekend om de hoge voedingswaarde van de peulen.
Van de zaden uit de peulen wordt het johannesbroodpitmeel gemaakt en dit wordt o.a. gebruikt om fles- of afgekolfde borstvoeding te verdikken, wanneer een baby last heeft van reflux.

TOEPASSINGEN JOHANNESBROODPITMEEL
Dit wit/geelachtige reukloze poeder is een natuurlijk en voedzaam verdikkingsmiddel (E410). Naast dat het veel in babyvoeding wordt gebruikt om reflux bij baby’s te voorkomen, wordt het ook veel toegepast in de voedingsindustrie (soepen, sauzen, ijs).

Johannesbroodpitmeel kan ook worden gebruikt als rijsmiddel en ter vervanging van ei. Het is eiwitrijk en glutenvrij. Johannesbroodpitmeel is daarnaast vrij van zetmeel en suiker, wat het een ideaal product maakt voor diabetici.

GEZONDHEIDSEFFECTEN
Onderzoeken naar de gezondheidseffecten van johannesbroodpitmeel richten zich voornamelijk op de volgende drie aandoeningen:

1. Reflux
Reflux is het terugstromen van maaginhoud in de slokdarm (spugen). Bij baby’s komt reflux vrij vaak voor. Meestal komt dit, doordat de sluitspier tussen de slokdarm en de maag bij baby’s soms nog niet helemaal ontwikkeld is. In de loop van het eerste levensjaar zal de sluitspier zich meestal verder ontwikkelen. In de meeste gevallen verminderen en verdwijnen de klachten daardoor
Onderzoekers testten en vergeleken de effectiviteit van twee anti-refluxmengsels voor het gebruik bij baby’s. De mengsels bevatten beide johannesbroodpitmeel.
Een dubbelblind, cross-over trial werd gedurende een maand uitgevoerd in twee groepen van in totaal 115 baby’s van gemiddeld 9.1 week oud. Beide mengsels bleken effectief in het verlagen van het volume alsmede het aantal keren optredende reflux.

2. Diarree
Ook bij diarree bij kinderen lijkt johannesbroodpitmeel goede diensten te kunnen bewijzen. Een studie vergeleek twee verschillende behandelingsmethodes onder 80 kinderen die in het ziekenhuis waren opgenomen met acute diarree en uitdrogingsverschijnselen.
Hieruit bleek dat het toepassen van oral rehydration solution (ORS) in combinatie met johannesbroodpitmeel een beter resultaat gaf dan de toepassing van ORS alleen. De duur van de diarree nam af met 45% en er hoefde ook 38% minder ORS gebruikt te worden.

3. Hypercholesterolemie
Volgens een double-blind, placebo-gecontroleerde klinische studie onder 58 vrijwilligers zou Johannesbroodpitmeel ook effectief kunnen zijn bij hypercholesterolemie.
Onderzocht werd of een hoge concentratie van onoplosbare vezel uit het carobvruchtvlees een positief effect zou hebben op het cholesterolserum.

Uit de resultaten bleek dat het LDL-cholesterol met 10.5% ± 2.2% was verlaagd, evenals het niveau van triglycerides bij vrouwen: 11.3% ± 4.5%. Ook was de LDL-HDL cholesterolratio in de carobvezelgroep afgenomen met 7.9% ± 2.2% vergeleken met de placebogroep. De onderzoekers vermeldden dat de vrouwen na zes weken een beter vetprofiel lieten zien dan de mannen.

NADELEN
Johannesbroodpitmeel kan goed helpen bij reflux, maar sommige baby’s blijken er overgevoelig voor te zijn. Daarnaast kunnen de volgende effecten optreden:
• Sommige baby’s krijgen juist meer last van reflux, omdat de voeding minder licht verteerbaar is. Bespreek na een maand met uw arts of het middel werkt voor uw kindje.
• Het kan obstipatie en darmkrampjes geven. U kunt dan de hoeveelheid johannesbroodpitmeel verlagen.
• Omdat johannesbroodpitmeel het maagje van uw baby sneller vult, is hij eerder verzadigd. Hierdoor drinkt uw baby mogelijk minder dan dat hij eigenlijk nodig heeft. Ook hierbij kan het helpen de hoeveelheid johannesbroodpitmeel te verminderen.

TIPS
1. Geef uw kindje de tijd te wennen aan de dikkere voeding. Meestal duurt dat een week of twee.
2. Warm de melk goed op, want anders lost het johannesbroodpitmeel niet goed op. Vooral bij moedermelk komt dat eerder voor.
3. Pas de speen van de zuigfles aan op de dikkere melk, want de voeding stroomt niet goed door een speen met een klein gaatje.

TOEPASSINGEN CAROB
Carobpoeder kan eenvoudig in allerlei recepten en gerechten worden gebruikt ter vervanging van cacao. Bijvoorbeeld in cake, koek, chocolademelk en ijs.

U kunt er ook zelf een pasta van maken en op brood smeren. In drankjes neemt u 2 eetlepels carobpoeder in plaats van 1 eetlepel cacao.

Als u cacaopoeder in recepten vervangt door carobpoeder, gebruik dan wat meer (1,5 tot 2 keer meer) carob dan cacao. De hoeveelheid suiker kunt u dan met hetzelfde gewicht verminderen. Bijvoorbeeld: 50g cacaopoeder kunt u vervangen door 75g carobpoeder. U kunt dan 25g minder suiker gebruiken of, nog beter, zoeten met Erythritol-poeder. De vervanging van suiker door deze zoetstof leidt tot een lagere stijging van het bloedglucosegehalte na inname.

Carob kan ook prima vermengd worden met rauwe cacao. Daardoor wordt de bittere smaak van de rauwe cacao verminderd. Sommige mensen zijn allergisch voor cacao en chocola; deze producten kunnen ook migraine veroorzaken.
Voor wie geen chocola verdraagt, is carob een goed alternatief.

KENMERKEN CAROB
Carob is:
• een uitstekende bron van bioactieve bestanddelen zoals vezels en polyphenolen (plantenverbindingen die een antioxidantenwerking hebben);
• bevat alle 7 essentiële aminozuren (threonine, methionine, valine, isoleucine, leucine, phenylalanine en lysine);
• bevat geen cafeïne;
• heeft een lager vetgehalte. Carobpoeder bevat 0,5 gram vet, terwijl cacaopoeder gemiddeld 20-25 gram vet bevat.
• bevat maar weinig oxaalzuur in vergelijking met cacao;
• bevat wat meer vitamines en mineralen dan cacao, vooral ijzer en calcium;
• bevat geen theobromine (stofje dat bijdraagt aan de bittere smaak van cacao);
• bestaat voor ongeveer de helft uit suikers, voornamelijk sucrose, glucose en fructose;
• werd al als zoetstof gebruikt voordat men wist hoe suiker uit riet en suikerbieten verkregen kon worden.
• heeft een zoete, karamelachtige smaak. Het vraagt meestal wel wat tijd om de smaak te leren waarderen als u aan chocola gewend bent.
• goedkoper dan cacaopoeder.