Artrose is een chronische reumatische aandoening waarbij het kraakbeen in de gewrichten, met name de dragende zoals de knie en de heup, langzaam maar progressief steeds dunner en zachter wordt. Dit komt door overbelasting waarbij het kraakbeen sneller wegslijt dan dat de cellen nieuw kraakbeen produceren.
Ook onder invloed van ontstekingen in het gewrichtskapsel kan het kraakbeen worden afgebroken. De kraakbeenkussentjes die de botten beschermen zijn als het ware schokdempers, die zorgen dat de botten niet over elkaar schuren. Bij artrose gebeurt dit juist wel. Dit kan pijn, stijfheid en zwellingen tot gevolg hebben.
Artrose valt op door veranderingen in het gewrichtskraakbeen en onderliggend botweefsel. Dit gaat op termijn gepaard met ingroei van bot in de gewrichten (botknobbels). Deze knobbels kunnen de normale gewrichtsfunctie belemmeren en zo pijn veroorzaken. Vaak wordt artrose in één adem genoemd met veroudering en slijtage, alsof degene die eraan lijdt oud en versleten is, maar dat is niet juist. Het kan op elke leeftijd, dus ook bij jonge mensen, voorkomen. Ook wekt een woord als slijtage de indruk dat er niets aan te doen is, maar ook dat is onjuist. De kans op artrose wordt wel groter naarmate men ouder wordt.
Collageen is het belangrijkste structurele eiwit in het bindweefsel van het lichaam. In totaal zijn er meer dan 20 verschillende typen collageen. Type II komt het meest voor in gewrichten (knie, heup, elleboog, pols, vinger).
De afgelopen jaren hebben wetenschappers de mogelijkheid onderzocht of collageen type II mensen met gewrichtsontstekingen zou kunnen helpen de progressie van hun ziekte af te remmen of zelfs tot stilstand te brengen. Bij beschadiging aan het kraakbeen reageert het immuunsysteem met een ontstekingsreactie. Houdt de ontsteking langer aan dan worden er antilichamen tegen collageen type II gevormd, wat een desastreuze uitwerking heeft op het gewrichtskraakbeen.
Uit onderzoek blijkt dat suppletie met zuiver, ongedenatureerd en gestabiliseerd collageen type II duidelijk zwelling en gewrichtspijn doet verminderen. Bij artrose werkt het zelfs beter en sneller dan chondroïtine of glucosamine. Bij gemiddeld 10 mg per dag kan, door beïnvloeding van het immuunsysteem, het gewrichtskraakbeen tot rust komen en een kans krijgen om te herstellen In studies ziet men na gemiddeld 42 dagen een duidelijke vermindering van pijn, waaronder stijfheid na rust, ochtendstijfheid, en pijn die erger wordt na beweging. Ook is er verbetering van de bewegingscapaciteit van het gewricht. Collageen type II wordt gewonnen uit het borstbeen van kippen.
Voor de opbouw en herstel van het kraakbeen is vooral het aminozuur zwavel nodig. Heeft het lichaam te weinig zwavel tot zijn beschikking, dan heeft dat bij gezonde mensen een lange tijd geen negatieve gevolgen. Maar al in het beginstadium van artrose kan een tekort aan zwavel het herstel van het kraakbeenweefsel bemoeilijken. Studies hebben aangetoond dat kraakbeen van gezonde mensen ongeveer drie keer zoveel zwavel bevat als kraakbeen van patiënten met artrose. Daarom wordt ter stimulering van de lichaamseigen productie van zwavel de extra inname van het aminozuur methionine aangeraden. Hieruit kunnen in combinatie met de B-vitaminen bijna alle zwavelachtige verbindingen worden gemaakt. Het aminozuur arginine is eveneens een essentiële factor voor de botopbouw omdat het de opbouw van collageen bevordert. Methionine zit in dierlijke voedingsstoffen zoals: zuivelproducten, vlees, kip, vis, cottage cheese, ricotta en schaal- en schelpdieren. Plantaardige bronnen van methionine zijn: noten, linzen, sojabonen, zaden, en avocado.
Naast aminozuren zijn bij artrose belangrijk: vitamine C, vitamine B6, vitamine K, magnesium, selenium, zink en calcium. Vitamine D zorgt ervoor dat de met de voeding opgenomen calcium optimaal benut wordt en ondersteunt de botstofwisseling. Veel mensen hebben een vitamine D tekort.
Ook kruiden kunnen een positief effect hebben. Zo kan gember de flexibiliteit van de gewrichten verbeteren, en zorgen voor minder zwelling en pijn.
De werking van het Ayurvedische kruid Boswellia is farmacologisch onderzocht en berust op het remmen van het ontstekingsproces. De werking ervan lijkt op die van aspirineachtige stoffen en bleek effectief bij knieartrose.
De kruiden duivelsklauw, kurkuma en bromelaïne zijn doeltreffend gebleken om verlichting te bieden bij gewrichtspijn door artrose.
Doorgaans geven kruiden minder bijwerkingen dan conventionele medicijnen en ze blijken dikwijls even effectief. Toch is in de praktijk voorzichtigheid geboden bij het gebruik van kruiden. Afgeraden wordt om zelf lukraak te suppleren. Laat u altijd adviseren door een deskundige, met het oog op overgevoeligheid en bijwerkingen.
Kruiden hebben een erg krachtige werking en reacties die lijken op een allergie zijn niet ongewoon bij overdosering van kruiden.
Er wordt verondersteld dat het gebruik van gestandaardiseerde kruiden eerder nadelige effecten kan geven dan suppletie in vol kruid. Gestandaardiseerde suppletie werkt een stuk krachtiger omdat het alleen de werkzame stof uit het kruid bevat. Suppletie in vol kruid is daarentegen wat milder qua werking en daarnaast zijn alle bioactieve stoffen aanwezig in het kruid; dit geeft een synergetische werking wat beter te verdragen kan zijn voor het lichaam.
Onderzoekers concluderen dat lichte bewegingsvormen, zoals wandelen, yoga en Tai chi bescherming kunnen bieden tegen de ontwikkeling van knieartrose en dat zo ook de minste kraakbeenschade ontstaat.
