Natuurdiëtisten Nederland

Marijke de Waal Malefijt (2020)

Gepubliceerd op 07-08-2019

Alzheimer

betekenis & definitie

Alzheimer is een ziekte die wordt gekenmerkt door een voortschrijdende achteruitgang van de cognitieve functies. De oorzaak daarvan is gelegen in het feit dat eiwitten in de hersencellen gaan samenklonteren, waardoor de communicatie tussen zenuwcellen belemmerd wordt.

Bij de ziekte van Alzheimer is sprake van dementie, maar niet alle mensen met dementie hebben de ziekte van Alzheimer.

Onderzoekers weten nog altijd niet goed waar Alzheimer door veroorzaakt wordt.Wel gaan onderzoekers ervan uit dat Alzheimer op latere leeftijd veroorzaakt wordt door een combinatie van factoren die samenhangen met genen, levensstijl en omgeving.

De laatste jaren wordt steeds duidelijker dat bij veel hersenziekten chronische laaggradige ontstekingen een grote rol spelen bij het ziekteproces. Dit type ontsteking wordt ook wel neuro-inflammatie genoemd. Hierbij kan sprake zijn van ontsteking aan delen van de hersenen zelf, of aan de zenuwen. Bij neuro-inflammatie gerelateerde aandoeningen, zoals Parkinson, Alzheimer en depressie, wordt de rol van de darm steeds meer onderzocht en erkend.

Een ontstekingsreactie in de hersenen en/of zenuwen kan worden veroorzaakt door diverse factoren zoals:

Infectie met een bacterie, gist, schimmel, parasiet of virus,

Belasting met gifstoffen zoals: zware metalen, bestrijdingsmiddelen, oplosmiddelen in verf,

Hormonale onbalans,

Trauma, zoals grote operaties, auto-ongeluk, een val,

Een ontstekingsbevorderende eet- en leefstijl,

Psycho-emotionele stress.

De gezondheid van de darm speelt bij deze factoren een rol.

Ontstekingsmediatoren van infecties in bijv. de darm, kunnen namelijk de bloed-hersenbarrière passeren en zo de hersenfunctie verstoren. De infectie hoeft daarvoor niet in de hersenen of zenuwen aanwezig te zijn.

In het eerste stadium ontstaat er een ontsteking in de darm. Hierdoor kan rotting ontstaan of belasting door afbraakproducten. De chronische laaggradige ontsteking die daardoor in het darmmilieu begint, kan ertoe leiden dat de kwaliteit van het darmslijmvlies af neemt en dit gaat lekken (‘leaky gut’). Ongewenste stoffen zoals eiwitten en toxines kunnen daardoor de darmwand passeren en gemakkelijk door het centraal zenuwstelsel gaan migreren. Omdat het lichaam deze afwijkende eiwitten niet kent, volgt er een ontstekingsreactie. Wanneer dit proces niet wordt gestopt, vervolgen de eiwitten en toxines hun weg naar de hersenen en breidt de ontsteking zich verder uit. De bloed-hersenbarrière – de poortwachter die normaliter het brein tegen toxinen beschermt –kan dan namelijk z’n werk niet goed meer doen, wegens overbelasting door een toestroom van cytokinen.

Wanneer het ontstekingsproces voortschrijdt, kan de hersenstam ontstoken raken. Dit kan klachten als slaapstoornissen en depressie tot gevolg hebben. Als het proces verder gaat, kunnen de dopamineproducerende cellen in de hersenen ontstoken raken hetgeen het endorfinesysteem en de neurotransmitterbalans (hersen-hormoonbalans) in de war schopt. Cognitieve problemen ontstaan als ook de executieve hersengebieden zijn aangedaan.

Vitamine B12, acetyl-L-carnitine en glutathion versterken de bloed-hersenbarrière waardoor neuro-inflammatie kan worden voorkomen of teruggedrongen. Immers, hoe minder toxines vanuit het bloed de hersenen bereiken, hoe minder schade er zal optreden. Bij het terugdringen van neuro-inflammatie, spelen ook essentiële vetzuren een belangrijke rol. Vetzuren zoals EPA, DHA en GLA werken ontstekingsremmend. Andere vetzuren, zoals transvetten, verzadigde vetten of het omega-6 vetzuur arachidonzuur, kunnen de ontstekingsgevoeligheid verhogen.

Een nitrostress-verlagend vermogen hebben: vitamine B1, B2, B6, B12, foliumzuur, homocysteïne, vitamine E, en zink. Vitamine D heeft naast een weerstandsverhogend effect, een sterk ontstekingsremmende werking.

Ook selenium kan een rol spelen. Dit is een belangrijke antioxidant die het lichaam beschermt tegen de invloed van vrije radicalen. Het komt voor in vis, noten, gevogelte en vlees. Bevolkingsonderzoeken in Frankrijk en China tonen aan dat selenium ook belangrijk is voor de hersenen. Franse onderzoekers volgden 9 jaar lang ruim 1300 ouderen. Degene die de grootste daling in seleniumgehalte in het bloed hadden maakten de grootste kans op het ontwikkelen van cognitieve achteruitgang. Bij het Chinese onderzoek waren 2000 ouderen betrokken. Lage seleniumwaarden in nagels toonden een opvallend verhoogd risico op de ziekte van Alzheimer en lagere cognitieve scores aan.

Een gezonde darm begint bij de juiste voeding. Kies voor biologische voeding om de toevoer van belastende toxines te voorkomen. Een sterke spijsvertering zorgt voor een goede opname van voedingsstoffen. Middels een nutriëntenstatusbepaling kan men zicht krijgen op eventuele tekorten.