Monumenten in Nederland: Zuid-Holland

Ronald Stenvert, Chris Kolman, Saskia van Ginkel-Meester, Elisabeth Stades-Vischer, Sabine Broekhoven en Ronald Rommes (2004)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Verenigingsgebouwen in Dordrecht

betekenis & definitie

Verenigingsgebouwen. Het in 1774 opgerichte Teekengenootschap Pictura was van 1796 tot 1829 gevestigd in het 18de-eeuwse huis Nieuwstraat 44 (gevelsteen ‘Pictura’), vervolgens van 1829 tot 1900 op de verdieping van het pand Hof 11 en vanaf 1900 in het 16de-eeuwse huis ‘Dit is Oostenrijck’ (Voorstraat 190-192).

Dit laatste gebouw heeft in de achtergevel een gevelsteen met het jaartal 1561. De rond 1740 vernieuwde voorgevel is uitgevoerd in Lodewijk XV-stijl en heeft een hoge bordestrap. Binnen bevindt zich stucwerk in Lodewijk XV-stijl (gang, achterzaal). De voorm. sociëteit De Harmonie (Binnen Walevest 25) is een wit gepleisterd neoclassicistisch pand uit 1851 naar ontwerp van K.H. van Brederode. De sociëteit Amicitia (Vlak 1; circa 1875) heeft een gepleisterde eclectische gevel met een houten pui, een rijk gesneden kroonlijst en een attiek. Op de verdieping is het oorspronkelijke interieur behouden gebleven.

Het gebouw Patrimonium van de ‘Vergadering van Gelovigen’ (Lange Breestraat 24-26; circa 1865) heeft een eclectische gevel met gepleisterde pilasters en friezen. Het onderkomen van de Nederlandse Aannemers Bond (Steegoversloot 143-145), de sociëteit ‘De Vrijheid’, is een 19de-eeuws pand met een in 1911 door A. Ek vernieuwde natuurstenen pui. Op nr. 145 was het restaurant en kantoor van de N.A.B. gevestigd. Dit gebouw uit circa 1870 heeft een pui uit circa 1920. Een functionalistische vormgeving bezit het Verenigingsgebouw C.J.M.V. (Burg. De Raadtsingel 23-25) uit 1927 naar ontwerp van M. van der Pels.