Monumenten in Nederland: Zuid-Holland

Ronald Stenvert, Chris Kolman, Saskia van Ginkel-Meester, Elisabeth Stades-Vischer, Sabine Broekhoven en Ronald Rommes (2004)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Het station Hollands Spoor in 's-Gravenhage

betekenis & definitie

Het station Hollands Spoor (Stationsplein 25) werd in 1888-'93 gebouwd voor de Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschappij (H.IJ.S.M.) en verving het oude station uit 1845. Het ontwerp in rijke neorenaissance-stijl is van D.A.N.

Margadant. Het hoofdgebouw heeft een drielaags middendeel met pilastergeleding geflankeerd door lagere zijvleugels.

De stationshal is grotendeels gemoderniseerd bij de renovatie van het station rond 2000. De korte linker zijvleugel bevat het Koninklijk Paviljoen, bestaande uit een vestibule met trappenhal, wachtkamers, kabinetten en een balkonkamer (gerestaureerd 1981).

Het beeldhouwwerk aan en in het paviljoen is van atelier Van de Bossche & Creve, de schilderingen en de wanddecoraties zijn van M.A. Hendricks en het glas-in-lood van J.L.

Schouten. Tegen de langere rechtervleugel staat een nu als rijwielstalling gebruikte rijtuigoverkapping (Stationsplein 24e) uit 1862 met Polonceauspanten op gietijzeren kolommen.

De constructie, oorspronkelijk in gebruik als treinhal van het oude station, diende na verplaatsing in 1887 een tijd lang als overkapping voor rijtuigen en de Scheveningse stoomtram. Op het langgerekte eilandperron liggen drie perrongebouwen in neorenaissancestijl, waarvan het middelste met wachten restauratieruimte (gerestaureerd na brand in 1989).

De vierbeukige perronoverkapping, opgebouwd uit knieboogspanten met vakwerkbogen op gietijzeren kolommen, werd geleverd door de firma L.I.

Enthoven & Co. (1893).

Ten oosten van het station liet de H.IJ.S.M. in 1885 een spoorviaduct op gietijzeren kolommen bouwen over de Rijswijkseweg en de naastgelegen Trekvliet (gewijzigd 1906 en 1935). Aan de zijde van het Laakkwartier staan het stationspostexpeditiegebouw (Rijswijkseweg 19-21; 1946-'49, G.C.

Bremer), met glazen bouwsteenelementen in betonnen kaders, en het nieuwe Expeditie Knooppunt (1984-'87, R. Ligtvoet).

< >