Gedenktekens. De stad is rijk aan gedenktekens en beelden ter herinnering aan belangrijke staatkundige figuren en gebeurtenissen uit de Haagse en Nederlandse geschiedenis; het navolgende is hieruit een selectie.
Voor paleis Noordeinde staat een bronzen ruiterstandbeeld van prins Willem I (1845), ontworpen door A.E. graaf van Nieuwerkercke als eerste ruiterstandbeeld in Nederland. De marmeren sokkel toont de wapenschilden van de zeven provincies van de Republiek.
Op het Plein staat het door L. Royer ontworpen bronzen standbeeld van prins Willem I (1848).
Het neoclassicistische monument voor hertog Karel Bernhard van Saksen-Weimar (1866) aan het Lange Voorhout werd ontworpen door H.P. Vogel (architectuur) en J.Ph.
Koelman (sculptuur). De decoratieve onderdelen zijn vervaardigd door J. van den Brink en P.J.
Mansveld. Op Plein 1813 bevindt zich het monument voor 50 jaar Nederlandse Onafhankelijkheid (1869) naar plannen van J.Ph.
Koelman (sculptuur) en W.C. van der Waeyen Pieterszen (architectuur).
De door Th.J.
Simons uitgevoerde stenen reliëfs tonen onder meer de aankomst van de latere koning Willem I te Scheveningen. De beelden van Jos. en Jacq.
Jaquet, waaronder dat van de Nederlandse Maagd met banier, zijn vervangen door bronzen replica's bij de restauratie (1956-'59). Rond het plein staan twaalf sierlantaarns (1859).Uit de 20ste eeuw dateren de natuurstenen gedenknaald voor koningin Emma (1905; A.W.M. Odé en A.F. Gips), het bronzen standbeeld van raadspensionaris Johan de Witt (1918; F.E. Jeltsema) op de Plaats waar de gebroeders De Witt in 1672 werden vermoord - en het bronzen ruiterstandbeeld van koning Willem II (1924) op het Buitenhof. De laatste is een kopie van het origineel uit 1884 op het Place Guillaume II te Luxemburg van de Franse beeldhouwers A. Mercié en V.
Peters. Iets jonger is het Juliana van Stolbergmonument (1930) aan de Koningin Marialaan van de hand van beeldhouwer B.A.M. Ingen Housz in samenwerking met D. Roosenburg (architectuur). Rondom de achterzijde staan beelden van haar vijf zonen.
Afkomstig van het gesloopte gebouw van de Hoge Raad aan het Plein zijn de bij het nieuwe gebouw aan de Kazernestraat opgestelde beelden van rechtsgeleerden (1938), waaronder Hugo de Groot. De zes bronzen beelden zijn vervaardigd door bekende beeldhouwers, zoals H. Krop, J. Polet en A. Termote. Het Troelstramonument (Cremerweg/Haringkade; 1953, V.P.S.
Esser) bestaat uit een bronzen beeld van de socialist Pieter Jelles Troelstra onder een betonnen ‘poort’, waarop drie elkaar ondersteunende bronzen figuren de emancipatie van de arbeidersbeweging symboliseren. Op de Lange Vijverberg staat het standbeeld van raadspensionaris Johan van Oldenbarnevelt (1954; L.O. Wenckebach).
Voorbeelden van gedenktekens voor personen met een belangrijke culturele betekenis zijn de bronzen beelden van de filosofen René Descartes (Newtonplein; 1845, A.E. graaf van Nieuwerkercke) en Baruch Spinoza (Paviljoensgracht; 1880, F. Hexamer), en de monumenten voor de letterkundige Constantijn Huygens (Scheveningseweg; 1897, A.W.M. Odé Jzn) en de schilders Jacob en Willem Maris (Carnegielaan; 1916, Ch. van Wijk).
