Monumenten in Nederland: Zuid-Holland

Ronald Stenvert, Chris Kolman, Saskia van Ginkel-Meester, Elisabeth Stades-Vischer, Sabine Broekhoven en Ronald Rommes (2004)

Gepubliceerd op 02-01-2020

20ste-eeuwse huizen in Leiden

betekenis & definitie

Langs de Rijnsburgerweg ontwierp H.J. Jesse verschillende interessante woonhuizen.

De panden Rijnsburgerweg 1-9 (1893) werden nog in neorenaissance-vormen verwezenlijkt. Bij het ontwerp van de villa Pomona (Rijnsburgerweg 164; 1898) combineerde hij traditionalistische elementen (trapgevel) met rationalistische elementen (ronde bogen, loggia).

Met geglazuurde dorpelstenen en ronde bogen gebouwd zijn Rijnsburgerweg 12-26 (1903-'06). Het werk van Jesse vertoont ook jugendstil-elementen onder invloed van W.

Fontein, met wie hij van 1903 tot 1910 geassocieerd was. Dit is te zien bij Rijnsburgerweg 23-29 en 33 en het hoekpand Mariënpoelstraat 1a met karakteristiek hoektorentje.

Zijn eigen woonhuis annex atelier De Keet (Rijnsburgerweg 35) bouwde hij in 1905-'06 met aan het rationalisme verwante elementen. Deze robuuste, slechts met geglazuurde dorpelstenen versierde, villa heeft een kenmerkende achtzijdige erker en traptorentje.

Het interieur bevat diverse oude onderdelen, afkomstig uit afgebroken panden. Van zijn hand zijn verder de woningen De Draaimolen (Witte Singel 70-72), gebouwd in 1907 op een taps toelopend perceel als laatste invulling van een stedenbouwkundig plan van W.

Kok, en de herenhuizen Boerhaavelaan 3-15, 2-2a en 4-8 (1909-'10), Rijnsburgerweg 148-150 en Witte Singel 60-63 (1912).

Tot de andere interessante vroeg-20ste-eeuwse huizen behoort de villa 't Kasteeltje (Jan van Goyenkade 44), gebouwd 1909-'11 voor dr.

A.W. Nieuwenhuis en zijn vrouw de biologe M.

Nieuwenhuis-Van Uexküll, die zelf het ontwerp leverde. Karakteristiek zijn de hoektoren, de loggia en de erker met balkon.

Het Ehrenfesthuis (Witte Rozenstraat 57) werd in 1913-'14 gebouwd naar ontwerp van Tatiana Afanassjewa in een op het Russische neoclassicisme geïnspireerde vormen. Rond 1920 gebouwd zijn de woningen Vesta, Sonnevanck en 't Posthof (Rijnsburgerweg 31c-e), die opvallen door de loggia bij de zolderverdieping.

Architect B. Buurman ontwierp voor eigen gebruik het functionalistische huis Cronesteinkade 18 met plat dak en gele baksteen.

Door J.G. Hansen in functionalistische stijl ontworpen voor J.C. de Graaf en H.

Altink zijn de dubbele huizen Roomburgerweg 13-14 en 15-16 uit 1927.