Monumenten in Nederland: Zeeland

R. Stenvert en C. Kolman (2003)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Eede in Aardenburg

betekenis & definitie

Eede. Dit grensdorp ten zuiden van Aardenburg ontstond in de 14de eeuw als het gehucht Coensdike bij een brug over de Ee.

Het huidige dorp Eede verrees echter na de bedijking van het gebied in 1608, en werd in 1944 vrijwel geheel verwoest.Gebouwd rond 1890 (circa 1990 witgeschilderd) is het voorm. douanekantoor (Rijksweg 23), een eenlaagspand in chaletstijl met uitspringend middendeel. Rond 1925 uitgevoerd in zakelijk-expressionistische stijl is het woonhuis Rijksweg 14. De voorm. vlasroterij (bij Brieversweg 9) dateert uit circa 1935 en bestaat uit een voorbouw met ketelhuis en schoorsteen en veertien rootkamers. Het rond 1948 door P. Roovers vervaardigde gedenkteken (bij Rijksweg 25) herdenkt de terugkeer op Nederlands grondgebied van koningin Wilhelmina op 13 maart 1945. De R.K. kerk Maria Hemelvaart (Dorpsplein 5) is een grote driebeukige basilikale kerk met koorapsis en een ongelede toren met vierkante lantaarn gebouwd in 1950-'51 naar een traditionalistisch ontwerp van J. en W.

Oomen ter vervanging van een voorganger uit 1912-'13. Inwendig bevindt zich een fraai hoofdaltaar met ciborium uit de bouwtijd; in de lantaarn hangt een door de firma Eijsbouts gegoten klok (1913). De luchtwacht-uitkijktoren (bij Brievierstraat 31) werd in 1953 gebouwd in prefab-beton volgens het Raat-systeem uitgevoerd in Schokbeton naar een standaardontwerp van architectenbureau M. Zwaagstra. Naast de toren bevindt zich een bunker met ontluchtingsschacht. Van de tramlijn Aardenburg-Brugge is ten noordwesten van Eede het voorm. douanekantoor (Krakeelweg ong.) bewaard gebleven, een eenvoudig eenlaagspand uit circa 1904.