Van de vroeger veel voorkomende houten gevels resteren in Middelburg twee voor Nederland unieke voorbeelden. De houten kopgevel van het huis Sint Pieter werd in 1888 verplaatst van de Lange Delft naar de tuin van Wagenaarstraat 1.
De beplanking was toen al bij een restauratie in 1875 vernieuwd. De gevel is een goed voorbeeld van een uit circa 1500 daterende houten gevel met laat-gotische driepasversiering, verticale beplanking en uitkragingen op consoles.
De gevel is nogmaals gerestaureerd in 1990. Op de middenstijl van de gekoppelde verdiepingsvensters bevindt zich een beeld van St.
Pieter onder een rijk gesneden baldakijn (replica 1990). De vroeg-16de-eeuwse zijgevel van Dam 33 is een voorbeeld van een houten langsgevel.
Boven de bakstenen muur van de begane grond is de met doorstekende moerbalken op stenen consoles uitgekraagde verdieping uitgevoerd in hout met een (vernieuwde) verticale houten beplanking. Ook de houten borstwering van de zolder is uitgekraagd (op houten consoles) en beplankt.Uit de eerste helft van de 16de eeuw dateert het dwarse huis Wagenaarstraat 30, waarvan de plint en de zijgevel zijn uitgevoerd in witte kalksteen. De zijtrapgevel en de voorgevel zijn begin 17de eeuw vernieuwd. Uit die tijd dateert inwendig ook een sjabloonschildering op een samengestelde balklaag. Het pand is ingrijpend gerestaureerd rond 1960, waarbij de natuurstenen kruiskozijnen zijn aangebracht. Het forse dwarse huis Civilien (Molstraat 13) stamt eveneens uit de eerste helft van de 16de eeuw getuige de zijtrapgevel, de achtzijdige traptoren aan de achterzijde, het interieur en de kap. Het gepleisterde dwarse huis Damplein 1a (met zijtrapgevel) dateert uit circa 1510, het wit geverfde huis Singelstraat 43 uit 1552 en ook het gepleisterde dwarse huis Nieuwstraat 48-50 heeft een 16de-eeuwse kern. Bij de laat-16de-eeuwse dwarse huizen Nieuwstraat 22 (1594) en Nieuwstraat 40 zijn de decoratief vormgegeven ontlastingsbogen boven de vensters bewaard gebleven.
Vergelijkbare details tonen enkele diepe huizen met trapgevels. Opvallend zijn de accoladebogen boven de vensters van Brakstraat 9 en Schuitvlotstraat 17. Een vergelijkbare opzet had de gevel van het huis De vier Heemskinderen (Rotterdamsekaai 1), gebouwd in 1594. In de zijgevel (Schuitvlotstraat) zijn natuurstenen banden bewaard gebleven en inwendig de oude kapconstructie. Het uiterlijk van de huidige gepleisterde en afgewolfde voorgevel dateert van een verbouwing uit 1837. Aanwijzingen voor een 16de-eeuwse kern geven de jaartalankers ‘1593’ bij het huis Nederstraat 23 en de gevelstenen bij Schuitvlotstraat 7 (1592), Spanjaardstraat 57 (1596) en Nieuwstraat 11 (‘St. Pieter’; circa 1600).
