Monumenten in Nederland: Overijssel

R. Stenvert, C. Kolman en Ben Olde Meierink (1998)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Vilsteren (gemeente Ommen)

betekenis & definitie

Esdorp, voor het eerst genoemd in 1244. Al in 1381 is er sprake van een hof en in 1690 blijkt het bestaan van een spieker.

De marke Vilsteren bestond in 1457 uit zes en in 1664 uit elf erven, waar gemengd bedrijf plaatsvond met akkerbouw op de enkgronden en veeteelt op de groengronden langs de Vecht. Eén daarvan, erve Gerner, bood vanaf 1675 onderdak aan een katholieke schuilkerk.

In de 18de eeuw geraakte gaandeweg de hele marke Vilsteren in één hand en ontstond het landgoed Vilsteren. Rond 1830 werd de weg van Zwolle naar Ommen over Vilsteren aangelegd en na 1850 volgde de vernieuwing van een aantal boerderijen en de bouw van een molen.

In 1902 ontstond een, inmiddels verdwenen, haltegebouw aan de spoorlijn Zwolle-Ommen. Na 1945 vond een herverkaveling plaats van de essen en sinds 1973 zijn de meeste boerderijen aan de pachters verkocht.

Het resultaat is een katholieke enclave met een gaaf gebleven dorpsstructuur, waarin landhuis, kerk en pastorie liggen aan een driezijdig veld met een brinkachtig karakter.