Monumenten in Noord Holland

R. Stenvert en C. Kolman (2006)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Woonhuizen in Oosterend

betekenis & definitie

Het forse diepe huis Kerkplein 6 heeft een tuitgevel met de jaartalankers ‘1656’. De blokbepleistering is uit de tweede helft van de 19de eeuw, de achteraanbouw (nr. 6a) uit circa 1905.

De overige bebouwing van Oosterend bestaat overwegend uit diepe eenlaagspanden (loodswoningen) voorzien van een groen geschilderd houten voorschot met witte windveren en topmakelaar.Bij Koetebuurt 20 is de topgevel als tuitgevel uitgevoerd (circa 1770). Het voorschot bevat veelal een wit omlijst ‘deurvormig’ luik, waarvan het bovenste deel als venster is uitgevoerd en een spiegelboog heeft; dit duidt op een (laat-) 18de-eeuwse oorsprong. Voorbeelden hiervan zijn te vinden bij Blazerstraat 6, Kerkplein 2, Oesterstraat 17, Peperstraat 2 en 18-20, Schoolstraat 12-14 en Vierhuizen 3. De vergelijkbare huizen Kerkstraat 11, Koetebuurt 15, Peperstraat 22 en Wierstraat 3 hebben boven het luik nog een ijzeren hijshaak. Jongere voorbeelden van dergelijke voorschotten tonen Kerkstraat 9 en Blazerstraat 3 (circa 1870). Het dwarse eenlaagspand Kerkplein 4 heeft een fraaie laat-18de-eeuwse deur met waaierzwikken.

Andere later verbouwde voorbeelden van 19de-eeuwse dwarse eenlaagspanden zijn Oost 82-84 en 85-89, en Peperstraat 8-12. Het woon- en winkelpand Koetebuurt 2 (circa 1915) vertoont minieme expressionistische details.