Monumenten in Noord Holland

R. Stenvert en C. Kolman (2006)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Woonhuizen in Bergen

betekenis & definitie

Met trapgevels uitgevoerd is het diepe huis Sterkenhuis (Oude Prinsweg 21), waarvan de deels wit gesausde trapgevel de jaartalankers ‘1655’ draagt. De boogtrommels van de kloostervensters bevatten siermetselwerk.

Het restauratiejaar (1913) is aangegeven met zwarte dakpannen. Uit de 18de eeuw dateert de vroegere smederij Kerkstraat 3 met houten voorschot.

Achttiende-eeuwse hoekvoluten heeft de verder sterk gerestaureerde halsgevel van Dorpsstraat 14. Het gepleisterde eenlaagspand Raadhuisstraat 2 dateert mogelijk uit 1820, maar kreeg rond 1870 een fraaie dakkapel in vroege chaletstijl.

Voorbeelden van eenvoudige dorpshuizen zijn Buerweg 38 (1870), Hoflaan 16 (1871) en Dorpsstraat 62-64 (1878).In 1884 liet A.H.L. Maschmeier de oude herberg Oude Bergerweg 2 tot woonhuis verbouwen. Aan de achterzijde werd een portico met slanke dorische zuilen (1766) geplaatst, afkomstig van de in 1880 afgebroken Amsterdamse korenbeurs. Van 1903 tot 1939 was Maschmeier kalkzandsteenfabrikant en door hem geproduceerde kalkzandsteen is verwerkt in de villa Dorpsstraat 29 (circa 1905). Ontworpen in Nieuw Historiserende vormen is de villa Huize Kinheim (Breelaan 55; 1906, R.C. Mauve).

Pseudo-vakwerk heeft de villa 't Westerbosch (Eeuwigelaan 28; 1913, P. Smoor). Een expressionistisch ontwerp van J.B. van Loghem is de met uitkijktoren uitgevoerde villa De Reigertoren (Rondelaan 2; 1918). Voor hotelier C.F. Zeiler verrees het expressionistische huis De Stulp (Vijverlaan 7; 1917, P. Elders) met zijn dominante rieten dak. Expressionistische rieten daken hebben ook de villa's Westerwolde (Eeuwigelaan 10; 1920, J.W.

Hanrath), De Rietschelf (Van Reenenpark 14; 1921, A. Eibink en J.A. Snellebrand), De Zandhoeve (Duinweg 5-9; 1926, M. Plate), Eeuwigelaan 26 (1928, J.H. Plantenga) en Jachtduin (Eeuwigelaan 38; circa 1930). Meer zakelijk-expressionistisch van vorm zijn de door A.P.

Smits en C. van der Lande ontworpen villa's Guurtjeslaan 24 (1931) en De Wilgenburg (Voert 17; 1935); de laatste werd gebouwd voor de Zaanse industrieel M.K. Honig. Ook de villa De Zeevanck (Hoflaan 6; 1929) is door J.J. Brandes in die stijl ontworpen. Een opmerkelijke functionalistische vormgeving met platte daken en gepleisterde gevels heeft de dokterswoning Dorpsstraat 30 (1932, M. Cijffers) en traditionalistisch van vorm is villa De Middenblik (Eeuwigelaan 42; 1939, G.A.

Heldoorn). Ook na de oorlog bleef men vrijstaande villa's in het groen bouwen, zoals Guurtjeslaan 13 (circa 1955) en de met riet gedekte villa Wiertdijkje 8 (1961, J. Rietveld).