De voorm. Ned.
Isr. Grote- of Hoofdsynagoge (Nieuwe Amstelstraat 1-3) is een complex van vier voor Hoogduitse joden opgerichte gebouwen.
Het oudste is de Grote Sjoel, in classicistische stijl gebouwd in 1670-'71 naar ontwerp van Elias Bouman.De gevels van dit grote blokvormige gebouw worden geleed door lisenen en hebben voor en achter een fronton. Verder is er een lage voorbouw met neoclassicistische zandstenen ingangspartij (1823). Het driebeukige interieur met vrouwengalerijen wordt gedekt door houten tongewelven op architraven en toscaanse zuilen. Ten zuidwesten achter deze sjoel verrees in 1685-'86 de Obbene Sjoel, met oorspronkelijk een vleeshal op de begane grond (1672) en op de verdieping de eigenlijke sjoel met houten tongewelf. In 1700 richtte men enkele panden aan de straat in als Dritt Sjoel. Deze werd herbouwd in 1777-'78 (gevel 19de eeuw).
Tot 1839 bevonden zich op de verdieping de lokalen van het seminarium. In 1750-'52 ontstond het vierde pand, de Nieuwe Sjoel. Vermoedelijk bouwden Arnold van Sprang en Jan Cloppenburg deze sjoel met een koepel en een lijstgevel met balustrade en een fronton met kuif in Lodewijk XV-stijl. Het pronkrisaliet bevat een deuromlijsting met ionische zuilen in Lodewijk XIV-stijl. Het driebeukige interieur wordt gedekt door houten kloostergewelven op toscaanse zuilen. In 1985-'87 is het complex gerestaureerd en verbouwd tot Joods Historisch Museum. De ingang daarvan bevindt zich in een overkapte steeg tussen de synagoges.
