Monumenten in Noord Holland

R. Stenvert en C. Kolman (2006)

Gepubliceerd op 02-01-2020

In de vrij dicht bebouwde buurt de Kets in Marken

betekenis & definitie

zijn de diverse bouwtypen ook herkenbaar. Karakteristiek zijn Kets 4, 6, 8 en 9 en in het verlengde Kets 10, een van de laatste in uiterlijk authentieke staat.

In het verlengde aan elkaar gebouwde diepe huizen op palen zijn Kets 21-26 (18de eeuw, verbouwd tweede helft 19de eeuw) en Kets 27-33 (tweede helft 19de eeuw). Bij deze groep huizen heeft men de palenconstructie rond 1930 vervangen door een bakstenen onderbouw.

Kets 25 vormde een onderdeel van de werf ‘Fort’. De tuinen waren vroeger als bleekvelden in gebruik.Aan de zuidzijde van het dorp bevinden zich nog vier werven die in het polderlandschap opvallen als dichtbebouwde eilandjes met houten woningen. De meeste huizen stammen uit de 18de-eeuw en zijn in de tweede helft van de 19de eeuw verbouwd. Vaak zijn ze eind 20ste eeuw bij elkaar getrokken en ingrijpend gerenoveerd. De meest oorspronkelijke werf is de Grotewerf in Marken Karakteristiek zijn hier Grotewerf 2-3, 7-8, 10-11, 13, 18 en 21-22. Nabij de zuidelijke dijk ligt de Rozenwerf in Marken Het pand Rozenwerf 1-2 heeft een uitkragend houten voorschot met geschulpte windveren. De plint en het achterste deel van het voorhuis zijn van baksteen.

Ook Rozenwerf 13 heeft een in baksteen onderkelderd achterhuis. Meer westelijk bevindt zich de Wittewerf in Marken Wittewerf 1 vormt een geheel met Wittewerf 14. Beide hebben topgevels met geschulpte windveren; zo ook Wittewerf 2-3. Tegen de werfhelling staat het bakstenen huis Wittewerf 24. De kleinste werf is de meer oostelijk gelegen Moeniswerf in Marken Het ingekorte huis Moeniswerf 6 werd ten dele in baksteen vernieuwd en heeft een voorschot met geschulpte windveren.

Opmerkelijk is het beperkte aantal bakstenen huizen. Vaak zijn dit panden met een bijzondere status. Van Het Gebouw (Kerkbuurt 15) werd in 1892 de eerste steen gelegd door mevrouw Toorenbeek-Buning. De voorm. Geref. pastorie Kerkbuurt 138 is een blokvormig stenen pand uit 1890. Hotel-restaurant ‘De Jong’, Buurt II 15, kwam in 1897 tot stand als tweelaags blokvormig pand met neorenaissance-details. Op de werfhelling vlakbij staan de diepe stenen huizen Buurt II 29 en 30.