Monumenten in Noord Holland

R. Stenvert en C. Kolman (2006)

Gepubliceerd op 02-01-2020

De Speeltoren in Edam

betekenis & definitie

(Lingerzijde 1) [2] is een ranke toren van vijf geledingen met balustrade en een achtzijdige zandstenen lantaarn met ui-vormige spits. Deze laatgotische toren verrees waarschijnlijk tweede helft 15de eeuw tegen de O.L.

Vrouwe- of Kleine Kerk (gesticht 1310, gesloopt 1883).Van die tweebeukige kerk resteren nog twee 15de-eeuwse schiptraveeën aan de zuidzijde. De bekronende zandstenen torenlantaarn dateert uit circa 1525 (spits hersteld 1764). Een eerste klokkenspel uit 1547 werd in 1569 vervangen door een carillon uit de Grote Kerk. Dit in 1999 gerestaureerde carillon bestaat uit 19 klokken, waarvan er vier zijn gegoten door Pieter van den Gheyn (1561). Het uur- en speelwerk (buiten gebruik) is van J.P. Engelsz (1561), de slagklok is gegoten door Henricus Meurs (1620).

Bij de torenrestauratie in 1922-'24 (J. Letzer) heeft men de balustrade in gotische stijl gereconstrueerd. De toren is verder gerestaureerd en geconsolideerd in 1972.