Monumenten in Noord Holland

R. Stenvert en C. Kolman (2006)

Gepubliceerd op 02-01-2020

De Herv. kerk in De Rijp

betekenis & definitie

(tegenover Grote Dam 3), oorspronkelijk gewijd aan St. Bavo, is een ruime kruiskerk met vijfzijdig gesloten koor en een toren van drie geledingen met kleine houten bekroning met wijzerplaten en ranke spits.

Deze laat-gotische kerk werd in 1529-'38 gebouwd en kreeg in 1635-'38 een koor en transept in gotische trant naar ontwerp van Jan Adriaansz Leeghwater. De herbouw na de dorpsbrand in 1654 werd afgesloten met de voltooiing van de gotiserende toren (1661).

Daarin bevinden zich twee door Antoni Wilkes gegoten klokken (1663) en een torenuurwerk met wijzerplaat van Cornelis Michielsz Volger (circa 1663). Aan de noordzijde van het koor staat een portaalaanbouw met grote schoorsteen.

De kerk is gerestaureerd in 1922-'23 (A.A. Hes) en in 1977-'79.Het interieur wordt gedekt door een houten tongewelf. De gebrandschilderde ramen zijn geschonken door diverse steden (merendeels 1654-'57; hersteld 1941-'47, T. Berg). Het Haarlemse glas is van Pieter Holsteyn. Uit de tweede helft van de 17de eeuw dateren de preekstoel (Hendrick Bruno), de dooptuin met banken, drie overhuifde herenbanken, de kerkbanken en een tochtportaal met Charitasbeeldje (1670). Tot de inventaris behoren verder een wandbord met de geschiedenis van de kerk (circa 1670), een wapenbord (circa 1670), een scheepsmodel (1696) en een rouwbord voor ds.

Johannes Reland († 1703). Het orgel werd gebouwd door C.G.F. Witte (1854). De kerk heeft een zerkenvloer. Op het kerkhof staat een baarhuisje (1875).