Monumenten in Noord Holland

R. Stenvert en C. Kolman (2006)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Boerderijen in Laren

betekenis & definitie

In de dorpskern zijn nog diverse tot woningen verbouwde boerderijen bewaard gebleven van het zogeheten ‘Gooise hallenhuistype’. Deze langgerekte driebeukige hallenhuisboerderijen hebben een flauwhellend dak en een dwarsdeel met zijbaander en opgelichte kap.

Mogelijk nog uit 1630 dateert de boerderij Zijtak 4, waar in de deel een steenhouwerij is gevestigd. De kleine boerderij Kerklaan 7 is voorzien van, mogelijk 17de-eeuwse, tandlijsten; het dak van de zijbeuk heeft men later opgelicht. Uit de 18de eeuw dateren Kerklaan 10-12 (stal verbouwd 1910), St.-Janstraat 47a (afgewolfd dak), Torenlaan 7 (tuitgevel met gebogen fronton), De Uiltjes (Zevenenderdrift 53) en Lindebleusum (St.-Janstraat 37). Bij Torenlaan 9 steken de vlechtingen in rode baksteen af tegen de gele stenen van de rest van de gevel. In opzet 18de-eeuws is ook de krukhuisboerderij Brink 35, waarvan het voorhuis rond 1900 is vernieuwd. Een voorbeeld van een dwarshuisboerderij is Zevenend 6 (gevelsteen ‘1838’).

De boerderij Oud Ezelenhof (Oosterend 17-21) heeft in het voorhuis een schouw met voorstellingen van papegaaien (18de eeuw). Sterk gerestaureerd zijn de in opzet 18de-eeuwse boerderijen Ambachtstraat 11 en Smidslaantje 6-12. Diverse boerderijen hebben gepotdekselde schuurgevels of achtergevels, zoals Bij den Toren 1-3, Torenlaan 33 (18de eeuw) en Molenweg 35 (19de eeuw).

De boerderij Lindenhoeve (Burg. Van Nispenstraat 27-29), nu onderkomen van de Historische Kring Laren, dateert uit circa 1810, maar heeft een voorgevel uit circa 1860; het gevelteken in de vorm van een ‘suikerpotje’ is gereconstrueerd. Een dergelijk gevelteken is ook zichtbaar bij de kleine boerderij Boekweitskorrel 16 (circa 1860). Een mooie ‘kameelrug’ en een ten behoeve van de zijbaander met loopdeur opgelicht dak bezit St.-Janstraat 27 (19de eeuw). Uit 1837 dateert de gepleisterde erkervormige uitbouw van de boerderij Eemnesserweg 35. Noemenswaardig zijn verder de kleine gepleisterde boerderij Smeekweg 78 (circa 1850) en de boerderij Torenlaan 30 (jaartalankers ‘1867’).

Gesneden windveren bezitten de boerderijen De Schout (Oosterend 4; jaartalankers ‘1872’) en Werk en Rust (Kerklaan 1; circa 1880). Neorenaissance-elementen in de vorm van gepleisterde banden en strekken vertonen Boekweitskorrel 9-9A (circa 1895) en Nieuwlarenweg 20 (1905, J. Banis). Iets jonger is de boerderij Zevenend 38 (1917, H.F. Smit).