Monumenten in Noord Holland

R. Stenvert en C. Kolman (2006)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Admiraliteitsmagazijn of 's Lans Zeemagazijn in Amsterdam

betekenis & definitie

Het Admiraliteitsmagazijn of 's Lands Zeemagazijn (Kattenburgerplein 1) staat op de kop van het eiland Kattenburg. De Admiraliteit van Amsterdam had hier in 1655 grond gekocht ten behoeve van een nieuw werfterrein ('s Lands Werf), dat in 1660 werd uitgebreid met een havenkom ('s Lands Dok; deels gedempt 1962).

Voor de opslag van tuigage en andere vlootbenodigdheden verrees in 1655-'56 een fors magazijn met vier vleugels om een binnenplaats.Het ontwerp in pilasterloze classicistische stijl is van Daniël Stalpaert. De later van een blokbepleistering voorziene gevels hebben elk een middenrisaliet met gedenk- en gevelstenen en een bekronend fronton. Aan de oost- en de westzijde is het timpaan met beeldhouwwerk versierd (mogelijk naar ontwerp van Artus Quellinus). Het middenrisaliet aan de oostzijde heeft een ‘waterstoep’ met trappen tot net boven de waterspiegel. Het magazijn werd wegens verzakking hersteld in 1740 en brandde in 1791 geheel uit. Sinds 1973 biedt het onderdak aan het Nederlands Scheepvaart Museum.

In de havenkom achter het museum liggen historische schepen, waaronder een replica van het V.O.C.-schip Amsterdam (1749). Uit 1668 dateert het voorm. Voorwerfgebouw (Kattenburgerstraat 7) met de toegangspoort tot 's Lands Werf. Deze poort met gekoppelde dorische pilasters en een fries met kleine reliëfs wordt bekroond door een houten fronton met het admiraliteitswapen. Achter de deels met blinde nissen uitgevoerde langgerekte straatgevel heeft men voor het museum een depot ingericht (2001, L. van der Pol) op het voor het publiek niet toegankelijke marineterrein.