Monumenten in Nederland: Noord-Brabant

Ton Kappelhof, Chris Kolman, Ben Kooij, Ben Olde Meierink, Nelleke Reijs en Ronald Stenvert (1997)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Het augustijnerklooster Mariënhage in Eindhoven

betekenis & definitie

Het augustijnerklooster Mariënhage (Augustijnerdreef 15) werd in 1420 gesticht. Van het oorspronkelijke complex, gebouwd rond een binnenplaats, is de oostvleugel bewaard gebleven.

De noord- en de zuidvleugel zijn in het begin van de 20ste eeuw herbouwd, mogelijk op oude fundamenten. Van de oostvleugel zou de kelder nog uit de 15de eeuw stammen.De nog aanwezige balklagen met moer- en kinderbinten kunnen uit de 16de eeuw dateren. Het opgaande werk werd tussen 1628 (muurankers) en 1632 (inscriptie op een jukbalk) verbouwd en van een nieuwe kapconstructie voorzien. In de eerste helft van de 18de eeuw vond een verbouwing plaats, waarbij men de kloostervensters in schuifvensters heeft veranderd. Bij de restauratie van 1926 heeft men de Empire-ingangsdeur verwijderd en veel vensters vernieuwd.

Bij het klooster hoort de H. Hart van Jezus- of Paterskerk (Tramstraat 37), een driebeukige neogotische kruiskerk uit 1897-'98 naar plannen van P.J. Bekkers en J.P.J. Hegener. De kerk heeft een buiten de zijbeuk reikend dwarsschip en twee zijkapellen aan weerszijden van het priesterkoor. Veelhoekige devotiekapellen flankeren de ingangspartij aan de westzijde.

De terzijde staande toren met slanke spits wordt bekroond door een vijf meter hoog H. Hartbeeld, vorm gegeven door J. Geelen. Het betrekkelijk sobere interieur is geheel in baksteen uitgevoerd met kruisgewelven van gele baksteen, een stergewelf in de viering en polychromie in het priesterkoor. J. Custers vervaardigde in 1898-1918 de rijke inventaris, waaronder het hoogaltaar, gewijd aan de Eucharistie en het H.

Hart, en vier nevenaltaren, gewijd aan St.-Augustinus, St.-Jozef, St.-Nicolaas van Tolentino en H. Maria. De kruisweg is waarschijnlijk ook van Custers. De ramen zijn van de hand van D. Wildschut en C. Eyck.

Het in 1890 door M. Maarschalkerweerd gemaakte orgel is in 1906 geplaatst.

In 1911-'12 werd het klooster uitgebreid met het Gymnasium Augustianum (Kanaalstraat 8), uitgevoerd in een strakke rationalistische vormgeving. Hieraan heeft men in 1924-'25 een Verrijzeniskapel (Kanaalstraat 6) toegevoegd naar plannen van Dom. Bellot en J. Hegeman. De kapel is gebouwd in een expressionistische stijl geïnspireerd op de Catalaanse baksteenbouw uit het eind van de 19de eeuw van A. Gaudi en L. Domènich I Montaner.