Monumenten in Nederland: Noord-Brabant

Ton Kappelhof, Chris Kolman, Ben Kooij, Ben Olde Meierink, Nelleke Reijs en Ronald Stenvert (1997)

Gepubliceerd op 13-07-2017

De R.K. St.-Lambertuskerk in Rosmalen

betekenis & definitie

De R.K. St.-Lambertuskerk (Markt 1) is een in oorsprong laat-gotische driebeukige basiliek met dubbel transept en driezijdig gesloten koor. De westtoren van drie geledingen stamt uit de 15de eeuw.

De onderste geleding werd in de eerste helft van de 16de eeuw beklampt met baksteen afgewisseld door speklagen tufsteen, afkomstig van een romaanse voorganger van de huidige kerk. In dezelfde tijd ontstonden schip en transept. De Mariakapel, aan de zuidzijde van de toren, werd omstreeks 1550 gebouwd. In plaats van het eveneens 16de-eeuwse koor verrees in 1911 naar plannen van F.A. Ludewig een tweede transept en een nieuw koor in aangepaste stijl. Gelijktijdig kwamen aan weerszijden van het koor nieuwe aanbouwen tot stand. In de lichtbeuk wisselen kleine spitsboogvensters af met blindnissen, een situatie die ook voorkomt bij de kerken te Geffen en Bakel. Bij een restauratie in 1977 zijn de venstertraceringen van schip, transept en koor vernieuwd. Het interieur werd in 1824 gewijzigd in neoclassicistische stijl, waarbij de vensters van de lichtbeuk door een tongewelf aan het oog onttrokken werden. De oudste dwarsarmen hebben nog de oorspronkelijke stergewelven op kraagsteentjes. Ook het ribgewelf van de Mariakapel, met engelenfiguren op sluit- en kraagstenen, dateert uit de bouwtijd.

Van de hand van Walter Pompe zijn de preekstoel met reliëfs (omstreeks 1750), een Mariabeeld (1751) en een houten reliëf met St.-Joris en de draak. De neogotische beelden zijn alle door H. van der Geld vervaardigd. Het orgel werd omstreeks 1850 gebouwd door F.C. Smits en heeft een sierlijk bewerkte kast, met een harpspelende David en musicerende engelen, en decoratief vergulde frontpijpen.