Monumenten in Nederland: Noord-Brabant

Ton Kappelhof, Chris Kolman, Ben Kooij, Ben Olde Meierink, Nelleke Reijs en Ronald Stenvert (1997)

Gepubliceerd op 13-07-2017

De R.K. St.-Catharinakerk in Eindhoven

betekenis & definitie

De R.K. St.-Catharinakerk (Stratumseind 2) is een driebeukige, neogotische kruisbasiliek met priesterkoor, drie aan elkaar gebouwde zeshoekige straalkapellen en aan de oostzijde twee rijzige torens met hoge achtkante spitsen met drie aaneengesloten portalen.

De in 1859-'67 gebouwde kerk is een belangrijk vroeg bouwwerk in het oeuvre van P.J.H. Cuypers, die zich liet inspireren door de kathedralen van Chartres en Reims. De sterk plastische vormgeving van het torenfront is gebaseerd op de ideeën van Alberdingk Thijm over de Franse gotiek, waarbij aan de onderlinge verschillen tussen de torens een symbolische betekenis werd verleend. De zuidelijke toren met ranke en fijn uitgewerkte details dient opgevat te worden als de ‘ivoren toren’, symbool van de zuiverheid van Maria; de noordelijke toren met als versterkte contreforten uitgevoerde hoekpinakels en kantelen als de ‘toren van David’, symbool van kracht. Boven het middenportaal troont Christus tussen de evangelistensymbolen. Onder hem bevinden zich vier heiligen.

Het rijzige interieur met natuurstenen pijlers en kolommen voorzien van gepolychromeerde bladkapitelen wordt overdekt door gemetselde gewelven tussen natuurstenen ribben. Bij een bombardement in 1942 liep de kerk zware schade op aan koor, gewelven en ramen. Na het herstel in 1945-'47 onder leiding van C.H. de Bever heeft men nieuwe glazen aangebracht naar ontwerp van C. Eyck, Ninaber van Eyben, H. Brouwer en H. Wiegersma. In de kerk bevindt zich onder meer een 16de-eeuws houten Catharinabeeldje, een waarschijnlijk eveneens 16de-eeuwse houten calvariegroep, de ‘Aanbidding door de herders’ geschilderd door Abraham Bloemaert, en een kruisweg uit 1942, vervaardigd door de schilders Lücker en Dehoy.