Monumenten in Nederland: Noord-Brabant

Ton Kappelhof, Chris Kolman, Ben Kooij, Ben Olde Meierink, Nelleke Reijs en Ronald Stenvert (1997)

Gepubliceerd op 13-07-2017

De R.K. kerk St.-Petrus' Banden in Oisterwijk

betekenis & definitie

De R.K. kerk St.-Petrus' Banden (Kerkplein 1) is een neogotische kruisbasiliek met rijzige vieringstoren uit 1894-'97, gebouwd naar plannen van P.J.H. Cuypers.

De kerk heeft een zevenzijdig gesloten koor met omgang en een driezijdig gesloten dwarsschip. De zware vieringstoren wordt bekroond door een achtkantige spits en flankerende hoektorens. De kerk vertoont een combinatie van centraal- en langsbouw, waarbij schip en dwarsarmen nagenoeg even lang zijn; in de binnenhoeken staan diagonaal geplaatste kapellen. De plattegrond is geïnspireerd op die van de 13de-eeuwse O.L. Vrouwekerk te Trier.

Inwendig worden de in rode en gele baksteen opgetrokken gewelven gedragen door zuilen van bak- en zandsteen, en in de kooromgang door zuilen van zwart graniet. De gebrandschilderde ramen, waarvan er enkele in 1944 verloren gingen, werden ontworpen door Cuypers en vervaardigd door F. Nicolas & Zn. uit Roermond. Nieuwe ramen maakten C. Eyck in 1935 (Mariakapel) en Max Weiss in 1955-'56 en in 1967. De hoofd- en zijaltaren in witte kalksteen werden naar ontwerp van Cuypers in 1896 gemaakt door H. van der Geld; triomfkruis, beelden en marmeren doopvont zijn ook van zijn hand. J.F. van Hool maakte in 1850 de preek- en de biechtstoel in neobarokke stijl. De drie altaarstukken in de kerk zijn in 1839-'40 vervaardigd door G. Wappers. In de Mariakapel staat het midden-15de-eeuwse, notenhouten beeld van ‘Onze Lieve Vrouw ter Linde’, toegeschreven aan de Meester van Coudewater. Dit beeld stond oorspronkelijk in de Mariakapel op De Lind. Het atelier van Cuypers en Stoltzenberg restaureerde en polychromeerde het opnieuw in 1910. Aan de westzijde van de kerk bevindt zich het bronzen beeld van de 17de-eeuwse Oisterwijkse jezuïet en moraalprediker pater Adriaen Poirters, in 1926 vervaardigd door A. de Beule. De pastorie (Kerkstraat 95) stamt uit 1858.