Gepubliceerd op 10-10-2017

De R.K. St.-Brigidakerk in Noorbeek

betekenis & definitie

De R.K. St.-Brigidakerk (Pley 8) is een grotendeels in mergel uitgevoerde driebeukige basilicale kerk met driezijdig gesloten koor en een toren van twee geledingen met ingesnoerde spits. Het oudste deel is de in breuksteen opgetrokken torenvoet uit circa 1100. In het tweede kwart van de 13de eeuw werd de toren in mergelsteen verhoogd. Begin 16de eeuw verhoogde men de toren opnieuw en werd de huidige spits geplaatst. In de toren hangen een door Joannes Boerken gegoten klok (1449) en een klok van Jan van Trier (1528; hergoten 1957). Het ingangsportaal aan de zuidzijde van de toren dateert uit 1847. Van de uit de tweede kwart van de 13de eeuw daterende romaanse kerk resteren de schipmuren boven de arcades. De kerk werd rond 1400 in fasen verbouwd. Allereerst verrees het gotische koor met laat-14de-eeuwse gordingenkap. Daarna volgden de brede gotische zijbeuken die inwendig van de middenbeuk gescheiden worden door spitsboogarcaden op ronde zuilen met Maaskapitelen. Eind 15de of begin 16de eeuw werd de zuidbeuk vervangen door de huidige laat-gotische zijbeuk met netgewelven. Uit die tijd dateren ook de kapconstructie met dekbalkjukken aldaar, alsmede de netgewelven in koor en schip en de kruisgewelven in de noordbeuk. Bij de ingrijpende restauratie in 1911-'13, onder leiding van W. Sprenger, zijn de daken van de zijbeuken verlaagd en de vensters in de lichtbeuk weer open gemaakt. Tevens heeft men toen het interieur ontpleisterd en een sacristie en bij-sacristie toegevoegd. Een nadere restauratie volgde in 1990-'91 naar plannen van H.J. Palmen. Inwendig vertonen de gewelfvelden, de triomfboog en het koor sporen van 16de-eeuwse muurschilderingen. Tot de inventaris behoren enkele oude beelden (circa 1525), een doopvont (begin 17de eeuw) en twee biechtstoelen (1787). In Luik vervaardigd zijn het neobarokke hoofdaltaar (circa 1845), met een altaarschilderij van Olivier Pirotte (1752), en de beide neobarokke zijaltaren (circa 1846). Het orgel is gebouwd door W. Koulen (1851-'52; gerestaureerd 1971). De gebrandschilderde ramen zijn van F. Nicolas & Zn. (1903-'06).

Op het kerkhof staan diverse oude stenen grafkruisen (1608-1765) en een bronzen H. Hartbeeld van A. Falise (1925). De pastorie (Klompestraat 9) is een onderkelderd huis met hardstenen vensteromlijstingen, gebouwd in de tweede helft van de 18de eeuw.