Gepubliceerd op 02-01-2020

Nieuweschans (gemeente Reiderland)

betekenis & definitie

Versterkt dorp, aangelegd in 1628 op een kleistrook in de Dollardboezem de Lange Akkeren genaamd nadat door inpolderingen de Bellingwolder- of Oude Schans zijn betekenis verloor. Naar plannen van Matthijs van Voort werd de Nieuwe- of Langakkerschans een regelmatig gebastioneerde vijfhoek, omgeven door wallen en grachten.

Het orthogonale verloop van de straten binnen de vesting wordt bepaald door het verlengde van de in 1605 aangelegde Hamdijk (de Voorstraat) en het verlengde van de dijk naar Bunde (de Kerkstraat). Aan de noordzijde werd een zijl aangelegd in de toen nog als gracht door de vesting lopende Westerwoldse Aa.

Toen deze waterloop in 1696 naar het westen werd verlegd, dempte men de gracht. Ook Nieuwe Schans verloor door verdere inpolderingen aan betekenis.

In 1744 werd het echter nog wel aan de oostzijde van voorwerken voorzien. Na opheffing van de vesting in 1870 volgde rond 1907 de ontmanteling.

Aan de noordwestzijde vestigde zich in 1888 de strokartonfabriek ‘de Dollard’, nu Triton kartonfabriek. De bebouwing binnen de vesting is sinds 1974 beschermd dorpsgezicht.

Na de Tweede Wereldoorlog kwam aan de noordzijde een nieuwbouwwijk tot stand. In de nabijheid van de in 1969 naar de zuidzijde verlegde Rijksweg is in 1985 een kuuroord ingericht.