Langgerekt kanaaldorp dat in 1704 als zelfstandige parochie van Oude Pekela werd afgescheiden. Omstreeks 1760 verlengde men het Pekeler Hoofddiep naar het zuidwesten; daar, voorbij een knik in het kanaal, ontstond Boven Pekela.
In 1810 werd Nieuwe Pekela een zelfstandige gemeente. Pas in 1877 kwam een verbinding met het Stadskanaal tot stand.
De bebouwing bleef langs het Pekeler Hoofddiep geconcentreerd, met in de loop van de tijd vooral aan de westzijde enige verdichting. Na de oorlog verrees aan de noordzijde een nieuwe woonwijk.
In 1990 zijn beide Pekela's weer tot één gemeente samengevoegd.
