Monumenten in Nederland: Gelderland

Sabine Broekhoven, Chris Kolman, Ben Olde Meierink, Ronald Stenvert en Marc Tenten (2000)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Woonhuizen in Tolkamer

betekenis & definitie

Het herenhuis 's Gravenwaardsedijk 2 verrees rond 1852 voor steenbakker P.J. Kemmeling en diende van 1949 tot 1989 als marechausseekazerne.

In eclectische vormen opgetrokken is Nooit gedacht (Boterdijk 58-60), een dubbel woonhuis met gemeenschappelijk middenrisaliet uit circa 1865.Eveneens eclectisch is het rond 1880 gebouwde expediteurshuis Hoofdstraat 42, nu een café-restaurant. Meer neoclassicistisch van vorm zijn de expediteurshuizen Hoofdstraat 28-30 uit 1886, gebouwd voor W.F. d'Harvant. De directeur van de Lobithse Stoombootmaatschappij T. Daams liet in 1900 de grote villa Europakade 6 bouwen; dit pand met hoektoren vertoont neorenaissance- en jugendstil-elementen. Eenzelfde vormgeving hebben de woningen Hoofdstraat 16 (1909) en Hoofdstraat 31 (1910). De arbeiderswoningen Hinkeman 1-23 werden rond 1905 gebouwd in sobere, gepleisterde vormen met jugendstil-details. Het tuindorp (Tengbergenstraat e.o.) verrees in 1919-'20 in traditionalistische vormgeving voor de naastgelegen scheepswerf Bodewes (nu scheepswerf De Hoop).

Douanewoningen in Tolkamer. Voor de huisvesting van douanebeambten liet de Rijksgebouwendienst rond 1906 het woningblok Tolstraat 39-49 bouwen. De dubbele woningen Hoofdstraat 1-11 uit 1912 zijn groter van opzet en meer plastisch van vorm.