Monumenten in Nederland: Gelderland

Sabine Broekhoven, Chris Kolman, Ben Olde Meierink, Ronald Stenvert en Marc Tenten (2000)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Pakhuizen in Zutphen

betekenis & definitie

Zoals gebruikelijk in een handelsstad staan ook in Zutphen nog diverse pakhuizen. Rodetorenstraat 16 is een goed voorbeeld van een 17de-eeuws pakhuis.

Gave 18de-eeuwse voorbeelden zijn Lange Hofstraat 27 en Heukestraat 51, beide met een klokgevel.Andere pakhuizen met een 17de- of 18de-eeuwse kern zijn Beukerstraat 32, Bernhardsteeg 4, Rodetorenstraat 65 en Oudewand 126. De in 1851-'53 gebouwde pakhuizen Wanne 1-3 en Wanne 2-4 vormen het gerealiseerde gedeelte van een door A.B.W. Langenberg gepland complex van zes pakhuizen in neoclassicistische vormen. Vergelijkbaar is het pakhuis Tadamasingel 59-61 (verbouwd in 1904). Een opvallend rijke vormgeving heeft Kolenstraat 27 (circa 1877). Andere neoclassicistische voorbeelden zijn Oudewand 130 (circa 1880) en Spiegelstraat 10 (1860; blokpleistering 1884).

Het rond 1890 gebouwde pakhuis Havenstraat 35 heeft een mansardekap. De uit circa 1905 daterende pakhuizen Heukestraat 22, Berkelsingel 15 en Spittaalstraat 89 tonen in het materiaalgebruik de invloed van de jugendstil. Vaaltstraat 9 (1909) is gebouwd naar ontwerp van D.J. van Loo, die voor het in 1919 opgetrokken pakhuis Laarstraat 77 een ontwerp met jugendstil-details maakte. Bedrijfsgebouwen in Zutphen. Van de bescheiden Zutphense nijverheid resteert relatief weinig. Uit de 19de eeuw bleven behouden het neoclassicistische bedrijfspand Bakkerstraat 18 (circa 1860) en het bedrijfsgebouw Noorderhaven 13 (circa 1890). Het rond 1910 tot bedrijfsgebouw verbouwde pand Laarstraat 44 vertoont jugendstil-details. Meer uitgesproken jugendstil-vormen heeft de uit circa 1905 stammende gevel van de in 1893 opgerichte pettenfabriek (Beekstraat 21) van M.M.

Krukziener. Op het terrein van de voorm. gasfabriek verrees in 1908 een kantoor annex pakhuis voor de ijzerwarenhandel Brinkmann & Niemeijer . Dit naar plannen van H.A. Ezerman met chalet- en jugendstildetails opgetrokken gebouw kreeg in 1915 aan de achterzijde een uitbreiding met een fors pakhuis (Kuiperstraat 70) in dezelfde stijl. De aan de IJsselbandijk in de Hoven gelegen voorm. wasserij ‘De IJsselstroom’ (Vliegendijk 16) is een karakteristiek fabriekje met voorhuis, bedrijfsdeel met sheddaken en een schoorsteen. Het koelhuis ‘De Landbouw’ (Havenstraat 13) verrees circa 1925 met expressionistische details. Voor de meubelfabriek ‘H.J.

Reesink & Co.’ (Havenstraat 7) ontwierp J.H. van den Broek in 1930 een zevenlaags pakhuis in de stijl van het functionalisme. In dezelfde stijl volgde in 1936 een uitbreiding met kantoor en toonzaal naar ontwerp van W. van Tijen, in samenwerking met J.H. van den Broek en H.A. Maaskant.