Monumenten in Nederland: Gelderland

Sabine Broekhoven, Chris Kolman, Ben Olde Meierink, Ronald Stenvert en Marc Tenten (2000)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Kasteel Keppel in Laag-Keppel

betekenis & definitie

Kasteel Keppel in Laag-Keppel (Dorpsstraat 41), gelegen in een parkachtige omgeving, is gebouwd ten oosten van het oudste versterkte huis ter plaatse, dat dateerde uit de vroege middeleeuwen. Het huidige kasteel verrees rond 1350 voor Sweder van Voorst.

Uit die tijd dateert nog het benedendeel van het donjonvormige bouwdeel aan de westkant, voorzien van een kelder met kruisgewelf. Het kasteel werd in 1510 en 1582 verwoest.Johan van Pallandt liet het in 1612-'20 herbouwen naar plannen van Willem van Bommel. Hierbij ontstond een U-vormige plattegrond met een lange vleugel met veelhoekige traptoren aan de oostzijde. De vleugel aan de voorzijde heeft links van de donjon een vooruitspringende ingangspartij met een rijke maniëristische topgevel in Vredeman-de-Vriesvormen (1615). Na herstel van oorlogsschade in 1665 diende het in 1672 als tijdelijk hoofdkwartier van Lodewijk XIV. In de grote zaal bevindt zich een rijke schouw uit circa 1665. Frederik Willem Floris van Pallandt liet Gerrit Ravenschot in 1729 een uitbreidingsplan maken, dat uiteindelijk in 1743-'50 werd uitgevoerd.

De zuidwestelijke vleugel is toen verhoogd en verlengd. In 1781-'82 kregen de ingangshal en de blauwe zaal in de donjon plafonds in Lodewijk XVI-stijl, ontworpen door Joseph Peretti. Deze verbouwingen werden in 1804 afgesloten met een nieuwe helm op de traptoren van de ingangspartij. In 1850 liet A.W.K.W. van Palland de open achterzijde van de smalle binnenplaats volbouwen.

Van de oude voorburcht resteert de overhoeks geplaatste middeleeuwse ‘dieventoren’. Het koetshuis en de dienstwoningen Dorpsstraat 31 en 43 dateren uit circa 1850. De destijds bestaande tuinaanleg werd in 1774-'76 ingrijpend gewijzigd en omgevormd in Engelse landschapsstijl. Aan de noordzijde plantte men toen een sterrenbos. Uit die tijd stammen het huidige inrijhek en de zandstenen dorpspomp met schildhoudende leeuw. In 1835 volgde aanpassing van de aanleg in rijpe landschapsstijl naar plannen van J.D.

Zocher jr., waarna D. Wattez in 1880 een stelsel van zichtassen aanlegde. De ijzeren Wilhelminavoetbrug is uit 1898.