Monumenten in Nederland: Gelderland

Sabine Broekhoven, Chris Kolman, Ben Olde Meierink, Ronald Stenvert en Marc Tenten (2000)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Hien en Wely in Dodewaard

betekenis & definitie

Deze gehuchten ten oosten van Dodewaard ontstonden op een stroomrug van de Waal en de overslaggronden ten noorden daarvan. De Herv. kerk (Waalbandijk 95, Hien) is een zaalkerk met driezijdig gesloten koor en een toren van drie geledingen met ingesnoerde spits.

De laat-gotische toren dateert uit circa 1400 of kort daarna; de huidige spits stamt uit circa 1750. Ter plaatse van het oude schip en het koor verrees in 1842 deels met afbraakmateriaal de huidige kerk. Het voorname landhuis ‘Den Esch’ (Kerkstraat 6), met verhoogd middenrisaliet voorzien van een fronton, dateert uit circa 1850. De herenhuizen ‘Distelkamp’ (Welystraat 21) en ‘Het Ruyt’ (Kerkstraat 8) zijn respectievelijk rond 1870 en in 1889 gebouwd in neoclassicistische vormen. De gehuchten hebben enkele interessante boerderijen. Hallenhuisboerderijen met dwars voorhuis zijn: Welystraat 17 (jaartalankers ‘1708’), Groenestraat 9 (circa 1820), ‘Zelden Rust’ (Welystraat 27; circa 1840) en Kerkstraat 69 (circa 1865); de laatste heeft een blokvormig eclectisch voorhuis in de vorm van een herenhuis.

De boerderij Groenestraat 32 bestaat uit twee evenwijdige bouwdelen met mansardedaken, die via een tussenlid met elkaar zijn verbonden. Het complex is in 1907 in opdracht van W. Breunisse gebouwd. De woning bevindt zich in het voorste gedeelte van het linker bouwdeel met decoratieve banden van gekleurde verblendsteen. De voorm. herenboerderij ‘Nijburg’ (Welystraat 5), oorspronkelijk gebouwd in 1858, kreeg rond 1920 het huidige villa-achtige dwarse voorhuis met klokkentorentje. De erker dateert uit 1905.

Rond 1930 is het achterhuis gedeeltelijk verhoogd. De ten zuidoosten van Wely gelegen hallenhuisboerderij ‘Vale Dries’ (Waalbandijk 131) dateert uit 1877 en heeft een tweelaags dwars voorhuis met neoclassicistische kenmerken.