Monumenten in Nederland: Gelderland

Sabine Broekhoven, Chris Kolman, Ben Olde Meierink, Ronald Stenvert en Marc Tenten (2000)

Gepubliceerd op 02-01-2020

De Herv. kerk in Elst

betekenis & definitie

(Grote Molenstraat 2), oorspronkelijk gewijd aan St. Werenfried, heeft een tweebeukig schip, een driezijdig gesloten koor en een toren met een onderbouw van twee geledingen met omloop en een hoge achtkantige opbouw van twee geledingen met korte spits en peervormige bekroning.

Onder de kerk bevinden zich restanten van twee Romeinse tempels uit de eerste eeuw na Chr. en van een kleine Karolingische kerk uit de 8ste eeuw. Die kerk werd in de 10de eeuw vergroot en kreeg een uitgebouwde crypte voor de relieken van St. Werenfried. In de 11de eeuw heeft men de crypte verlengd en er een romaans koor op gebouwd. Tegen dit koor kwam in de 14de of in de eerste helft van de 15de eeuw de huidige, onderkelderde consistorie tot stand. Het romaanse koor werd rond 1450 vervangen door het tegenwoordige gotische koor.

Tussen circa 1455 en 1484 verrezen het schip en de rijke, in Nederrijnse gotiek uitgevoerde toren in tufsteen en baksteen. In de toren hangt een door Gerhart Schimmel gegoten klok (1705). De in de Tweede Wereldoorlog zwaar beschadigde kerk is ingrijpend gerestaureerd in 1949-'53 onder leiding van H.A. en G. Pothoven. Het interieur wordt gedekt door kruisribgewelven. De kerk bevat een preekstoel uit 1793.