Ampsen in Lochem (Laan Ampsen 8), gelegen ten noorden van Lochem, is een voorm. havezate met uitgestrekt landgoed. Het in 1450 als ‘Nieuwen Ampsen’ genoemde huis werd in 1605 verwoest en in 1650 op L-vormige plattegrond herbouwd in opdracht van Gerrit Jan van Nagell.
De kelder in de oostvleugel stamt uit deze tijd. De door Gerhart Schimmel gegoten luidklok dateert van 1687.
Kort na het huwelijk in 1751 van Jan Herman Sigismund van Nagell met Mauritia Constancia le Leu de Wilhem volgde een ingrijpende verbouwing.Door toevoeging van een vleugel ontstond de huidige U-vormige plattegrond. De voorgevel kreeg een zandstenen pronkrisaliet in Lodewijk XIV-vormen met gelobd fronton voorzien van uurwerk en alliantiewapens. De toegangsbrug met hekwerk in Lodewijk XV-stijl stamt uit circa 1760. De hal heeft een stucwerkplafond in Lodewijk XV-vormen uit 1778. De middenrisaliet aan de achterzijde, geïnspireerd op de hierboven genoemde pronkrisaliet, is rond 1860 gebouwd in opdracht van J.A.C. van Nagell. In 1873 zijn aan weerszijden van de bordestrap 17de-eeuwse schildhoudende leeuwen geplaatst, afkomstig van de buitenplaats Vredestein (Betuwe). De achtkantige toren bij de westvleugel is in 1935 toegevoegd naar plannen van B.J.
Beeftink. Het huis Ampsen is in 1981 gerestaureerd. Het noordwestelijke bouwhuis heeft een mogelijk 18de-eeuwse oorsprong en bevat woningen voor het personeel en een rentmeesterskantoor. Het oostelijke bouwhuis met voorm. oranjerie stamt uit 1855. Het rechthoekige grachtenstelsel om het hoofdgebouw is vermoedelijk begin 18de eeuw gegraven. De formele parkaanleg uit die tijd kreeg rond 1760 een overbos en een zichtas.
Een deel van dit overbos werd vóór 1830 veranderd tot een landschappelijke aanleg met beekje (de Slingergraven). Aan de noordwestzijde bevindt zich een sluisje met waterbuffet in Willem II-gotiek (1852). In het sterrenbos aan de westzijde staan een neoclassicistische grafkelder voor de familie Van Nagell (1866) en een restant van een ijskelder (1871).
