Stad, centraal gelegen in de Noordoostpolder en in 1942 gesticht als regionaal verzorgingscentrum voor deze polder. De naam is afgeleid van de noorderbuurt van het voormalige eiland Schokland.
Het houten werkkamp Dorp A werd in 1942 geopend. In het door P. Verhagen opgestelde eerste stedenbouwkundige plan uit 1941 werd Emmeloord aan drie zijden door vaarten omsloten (Espelervaart, Urkervaart, Lemstervaart) en aan de noordzijde door het Emmelerbos (1948-'56, ontwerp N. de Jonge). De hoofdstructuur bestond uit een assenkuis met op de kruising een centraal plein, waar een raadhuis en de poldertoren waren gedacht. Op deze basis maakte C. Pouderoyen in 1942 een tweede plan met een iets minder rigide stratenplan door de toevoeging van knikken, asverschuivingen en uitwaaieringen.
Ten zuiden van de Urkervaart werd een industrieterrein getekend. Belangrijke stedenbouwkundige elementen waren de oostwest lopende stadsgracht (Korte en Lange Dreef) en parallel daaraan de Lange Nering als winkelstraat. Deze komt aan de westzijde uit op het centrale plein (De Deel) met openbare gebouwen (noordzijde) en het cultureel centrum. De Espelerlaan, de Boslaan-Nagelerstraat en de Sportlaan zijn de belangrijkste haakse straten.
Het nader uitgewerkte plan van Pouderoyen werd in 1947 goedgekeurd, de uitvoering lag in handen van Th.G. Verlaan. Aan de noordwestzijde bouwde men al vanaf 1943 de eerste woningen (Espelerlaan e.o.). Aan de noordzijde van de Lange Nering verrezen drielaagse etagewoningen; van hogere bebouwing werd afgezien. De na-oorlogse Airey-systeemwoningen in de Nijverheids- en de Vogelenbuurt aan de zuidrand zijn alweer gesloopt. Toen in 1962 de gemeente Noordoostpolder werd gevormd, had Emmeloord de omvang uit het plan van 1947 bereikt.
Ten zuiden van de Urkervaart ontwikkelde zich een uitgestrekt bedrijventerrein met twee binnenhavens. Het raadhuis kwam niet zoals gepland op het centrale plein tot stand, maar ten westen daarvan (Harmen Visserplein). Het domeinkantoor (1959, S.J. van Embden) op het centrale plein is inmiddels onherkenbaar verbouwd. Ten westen van de Espelervaart verrees het ziekenhuis.
Woningbouw verrees eerst aan de noord- en later aan de west- en zuidzijde (Espelervaart, Revelsant). Als laatste is ten oosten van het industriegebied de woonwijk De Zuidert gebouwd.
