in een waterloop aangebrachte verdieping en verbreding van de bodem, waar de met het water meegevoerde zanddeeltjes bezinken. Het zand wordt er afgezet, omdat de stroomsnelheid van het water op de plaats van een zandvang veel geringer is dan in het overige gedeelte van de waterloop.
Van nature treedt in het traject van een waterloop op sommige plaatsen uitschuring (erosie) op en op andere plaatsen zandafzetting (sedimentatie). Daardoor ontstaat een afwisseling in waterdiepte en stroomsnelheid en kunnen op den duur problemen ontstaan met de doorstroming van het water. Door de aanleg van zandvangen wordt het zand op door de mens gewenste plaatsen afgezet. De zandvang wordt hierdoor geleidelijk ondieper. Er moet dan ook periodiek zand uitgebaggerd worden. Door de aanleg van zandvangen kan dit echter op enkele van te voren bepaalde plaatsen gebeuren, waardoor het op diepte houden van de waterloop veel minder moeite kost.Een zandvang kan in principe ook gebruikt worden om met het rivierwater meegevoerd verontreinigd slib tegen te houden. Iets dergelijks gebeurt b.v. in het Ketelmeer, waar het vuile IJsselwater ineens veel langzamer gaat stromen, waardoor een deel van de verontreinigingen daar bezinkt.
