aantal plassen- en moerasgebieden in het gebied tussen de stad Utrecht en de voormalige Zuiderzee. Ter weerszijden van de rivier de Vecht zijn daar o.a. te vinden de Vinkeveense Plassen en de Botshol (het westelijke gebied), voorts o.a. de Maarseveense, de Tienhovense, de Loosdrechtse, Kortenhoefse en Ankeveense Plassen, en geheel in het noorden het Naardermeer (het oostelijke gebied).
Op het Naardermeer na zijn deze gebieden ontstaan als gevolg van het veenbedrijf, dat in deze gebieden vooral na het jaar 1000 is uitgeoefend. Het gebied is cultuurhistorisch en natuurwetenschappelijk van grote betekenis. De halfnatuurlijke riet- en hooilanden dragen bij tot een grote differentiatie in het gebied te midden van open waterverlandingsvegetaties en moerasstruwelen.De verlanding in het laagveenmoeras komt hier in het algemeen goed tot uiting. Op de grens van het veen en de pleistocene zandgronden van Het Gooi vindt men in botanisch opzicht zeer rijke vegetaties.
In het Naardermeer komen enkele complexen moerasbos voor, die de oudste reservaten van Nederland vormen. Als broedgebied van moeras- en watervogels is het Vechtplassengebied van internationale betekenis. Het gehele gebied is geplaatst op de MAR Wetland List (een in 1965 gegeven classificatie van de IUCN, de International Union for the Conservation of Nature and Natural Resources). Enkele belangrijke vogelsoorten die hier voorkomen, zijn aalscholver, lepelaar, wouwaapje, krooneend en purperreiger.
De bedreigingen van het gebied zijn vooral de waterverontreiniging (penetratie van vervuild Vechtwater, lozing van ongezuiverd rioolwater, wegzijging van vuilstortplaatsen), de vermindering van de aanvoer van zuiver kwelwater vanuit Het Gooi, zandwinning tot op zeer grote diepte, toenemende recreatiedruk, wegenaanleg en de uitbreiding van steden en dorpen. Vele van genoemde ontwikkelingen hebben in de loop der jaren geleid tot diverse activiteiten om aan ongewenste ontwikkelingen paal en perk te stellen en ze te begeleiden. Zo heeft de Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten in Nederland in het Vechtplassengebied ruim 2250 ha (inclusief het Naardermeer) verworven en zijn publiekrechtelijke regelingen getroffen, zoals het piassenschap (o.a. regelingen inzake het recreatief gebruik en het zuiveringschap (watervervuiling). Ook de gemeenten hanteren maatregelen tot behoud, maar ook ter ontwikkeling van de streek (bestemmingsplannen, verordeningen). Er is een stichting die zich vooral inzet voor het behoud van het eigene van de streek, de zgn. Vechtplassencommissie (Stichting Commissie voor de Vecht en het Oostelijk en Westelijk Plassengebied). Deze ijvert o.a. voor de instelling van een nationaal landschap Vechtstreek in het gebied.
